Ya demokrasi ya müdahale… Nijer’de cuntaya bir hafta mühlet

AFRİKA ülkesi Nijer’de idaresi deviren ordu, kendilerine yönelik mümkün askeri müdahaleye karşılık verecekleri tehdidinde bulundu. Cuntanın çıkışı, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun (ECOWAS) darbeyi görüşmek üzere komşu Nijerya’da toplanacağı haberini izledi. Nijer’de seçilmiş cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum beş gündür ordu tarafından mahpus tutuluyor. Cumhurbaşkanını korumakla yükümlü başkanlık muhafızlarının başı, General Abdourahamane Tiani, kendini ülkenin yeni önderi ilan etti.

Mohamed Bazoum – Emmanuel Macron

‘GÜÇ KULLANIRIZ’ TEHDİDİ

ECOWAS, dün Nijerya’nın başşehri Abuja’da komşu Nijer gündemiyle toplandı. Toplantı sonrası yapılan ortak açıklamada, Bazoum’a idaresi iade etmek için cuntaya bir hafta müddet tanındığı kaydedildi. Açıklamada, “Ülkede anayasal nizamı sağlamak için güç kullanımı da dahil her türlü yola başvurulacaktır” denildi. Ortalarında Nijer’in de bulunduğu 15 üyeli ECOWAS’ın yaptırım yetkisi bulunurken, askeri müdahale imkânı olup olmadığı tartışmalı. Geçen yıl kümeye üye devletler, terör örgütleri ve darbelere karşı bir ortak güvenlik gücü oluşturmakta uzlaşmıştı. Lakin nasıl oluşturulacağı ve yönetileceği belgisiz kuvvetin kurulmasına dair şimdi karar alınmadı.

FRANSIZ VE ABD ASKERİ VAR

Dünkü toplantı gerçekleşmeden evvel cunta üyesi Amadou Abdramane, tepenin maksadının “kendilerine karşı saldırganlık ve başşehir Niamey’e askeri müdahale” olduğunu sav etmişti. Abdramane, plana Batılı devletlerin de takviye verdiğini söylemişti. Nijer’de Fransa’nın 1500, ABD’nin ise yaklaşık 11 bin askeri bulunuyor.

FRANSIZ ELÇİLİĞİ ÖNÜNDE PROTESTO

– DÜN Nijer’de binlerce cunta destekçisi başşehir Niamey’deki Fransız Büyükelçiliği önünde protesto gösterisi düzenledi. Paris’in, darbe sonrası bu ülkeye yardımları askıya almasına reaksiyon gösteren kalabalık, “Çok yaşa Rusya”, “Çok yaşa Putin” halinde slogan attı. Gruptakiler, binanın dış duvarlarına asılı “Fransız Büyükelçiliği” tabelasını yerinden söktü.

Büyükelçilik önündeki protestoya Paris reaksiyon gösterdi. Fransız Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Viyana Mukavelesi gereği Nijerya güçleri, elçilik ve konsolosluklarımızın güvenliğini sağlamakla yükümlü. Nijerya ordusunu yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyoruz” denildi. Açıklamada, darbe destekçilerinin elçilik önündeki protestosu kınandı.

DARBE ŞERİDİ

– GEÇEN hafta Nijer’deki darbeyle Afrika’nın batı kıyısından doğusuna 5600 km boyunca uzanan bir “darbe kuşağı” tamamlandı. Altı ülkeden geçen sınır, dünya üzerindeki en uzun askeri idare koridoruna dönüştü. Bölge, ekonomik meseleler ve terörden mustarip. 2020’den beri askeri rejimlerin çoğaldığı Sahel, cihatçı şiddet bakımından Ortadoğu ve Güney Asya’dan daha tehlikeli. Geçen yıl, global cihatçı terör olaylarının yüzde 43’ü burada oldu.