Netanyahu’dan geri adım: Tartışmalı yargı düzenlemesi ertelendi

İsrail’de haftalardır şiddetli protestolara neden olan tartışmalı yargı ıslahatının meclisten geçirilmesi süreci ertelendi. Son olarak hükümete yargı düzenlemesinden vazgeçilmesi daveti yapan Savunma Bakanı Yoav Galant’ın vazifeden alınmasıyla yansılar artmış, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu protestocular ile istifa tehdidinde bulunan koalisyon ortakları ortasında kalmıştı. Dün akşam saatlerinde ulusa seslenen Netanyahu, “ülkenin parçalanmasını istemediklerini” söyleyerek süreci diyalog ve uzlaşma yoluyla yürüteceklerini belirtti ve yargı düzenlemesinin ertelendiğini duyurdu.

‘İÇ SAVAŞA MÜSAADE VERMEYİZ’

Açıklamasında İsrail’in “tehlikeli bir yol ayrımında” olduğunu söyleyen Netanyahu, “Asla bir iç savaşa müsaade vermeyiz” dedi. “Ulusal sorumluluk hissi ve halkımızın parçalanmasını tedbire isteğiyle yargı düzenlemesinin ikinci ve üçüncü oturumlarını ertelemeye karar verdim”diyen Netanyahu, tekrar de yargı refomunun mecburilik olduğunu belirterek “teslim olmadık” dedi. 

ÜLKEDE HAYAT DURDU

Önceki gün Galant’ı misyondan almasının akabinde yargı düzenlemesinde direteceği bedellendirilen Netanyahu’nun karar değişikliğinde ülkede hayatı durma noktasına getiren grevler ve protestolar tesirli oldu. Dün on binlerce kişi İsrail meclisi Knesset önünde toplanırken, dokuz milyonluk ülkede çeşitli kesimlerden en az 800 bin kişi iş bıraktı. Ülkenin en büyük havalimanı Ben-Gurion uçuşlara kapandı. Türk Hava Yolları dahil çok sayıda yabancı firma seferlerini iptal etti. Netanyahu yanlısı çok sağcı kümeler da karşı protesto şovları düzenlerken, göstericilerle polisler ortasında yer yer çatışmalar yaşandı. Cumhurbaşkanı Isaac Herzog yasama sürecinin “derhal durması” davetinde bulundu.

BEN-GVIR İKNA EDİLDİ

Ülke çapında protestoların şiddetlenmesi sonrası köşeye sıkışan Netanyahu, plandan vazgeçilirse istifa edeceği tehdidinde bulunan çok sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ile görüştü. Taraflar ortasındaki mutabakat kapsamında, Ben-Gvir’in idaresindeki Ulusal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı “Ulusal Muhafızlık” isimli yeni bir güvenlik gücü kurulmasının bir sonraki kabine toplantısında onaylanması kararlaştırıldı. 

GREVLER İPTAL

Netanyahu’nun açıklamasından sonra ülkenin en büyük emekçi sendikası Hastadrut bugün düzenlenecek ülke genelindeki grevin iptal edildiğini açıkladı. Havalimanı Çalışanları Sendikası da grevini sonlandırırken, greve katılan İsrail’in ABD Büyükelçiliği de tekrar çalışmaya başladı. Öte yandan muhalefetin önde gelen isimleri görüşmelere hazır olduklarını bildirirken, şovların erteleme kararına karşın sürmesi bekleniyor.

3 SORUDA KRİZİN NEDENİ

İsrail tarihinin en büyük protestolarını tetikleyen, ülkeyi tekrar bir hükümet krizinin eşiğine getiren yargı ıslahatı, iktidardaki çok sağcı ve dinci koalisyonun en kıymetli amacı. Pekala Netanyahu ne istiyor, İsrailliler neye itiraz ediyor:

– YARGI ISLAHATI NE ÖNGÖRÜYOR

Plan, başbakanın vazifeden alınmasından yargıçların atamasına yargıyla ilgili çeşitli hususlarda başka farklı tekliflerden oluşuyor. Temelde, Yüksek Mahkeme’ye yargıç atama yetkisi yürütmeye veriliyor. Ayrıyeten hükümetin meclis salt çoğunluğu ile mahkeme kararlarını geçersiz kılmasına imkan tanıyor. Şu ana kadar başbakanın misyondan alınmasını zorlaştıran tasarı meclisten geçti. Hâkim atamalarıyla ilgili düzenlemenin bu hafta içinde mecliste görüşülmesi bekleniyordu.

– İSRAİLLİLER NEDEN KARŞI ÇIKIYOR

Muhalifler, değişiklikle birlikte yargının denetiminin yürütmenin eline geçeceğinden kaygı ediyor. İktidarın, mahkeme tarafından iptal edilme telaşı taşımadan yasa çıkarabilecek olmasının demokratif olmayan uygulamalara kapı aralayacağı belirtiliyor. Düzenleme Netanyahu’nun şahsî çıkarına da hizmet ediyor. Hakkında rüşvet, yolsuzluk ve inancı berbata kullanmaktan üç farklı soruşturma devam eden Netanyahu’nun, yargıyı denetimi altına alarak misyondan alınmasının önüne geçeceği belirtiliyor.

– İKTİDAR KOALİSYONU NE DİYOR

Yolsuzlukların artacağı, azınlık haklarının silineceği ve denetimin tümden hükümetin ele geçeceği tenkitlerini reddeden iş başındaki çok sağcı koalisyon, teklifin, Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini aşmasını önleyeceğini söylüyor. Lakin koalisyondaki ultra muhafazakâr ve dinci partilerin, yargı bağımsızlığı üzerinde denetim kurmaya çalıştığı sav ediliyor.