Konvoyu da vurdular… Tahliye buyruğuna uyan Filistinliler de amaç
İsrail’in 16 yıldır yasadışı abluka altında tuttuğu Gazze Şeridi’ni maksat alan, hava akınları ve top atışları dün 8’inci gününde de devam etti. Hamas’ın 7 Ekim’de düzenlediği baskının akabinde başlayan ve 2.2 milyon sivilin yaşadığı Gazze Şeridi’ni topyekûn bir formda cezalandırmayı amaçlayan taarruzlar sürerken, Gazze Şeridi’nde yaşayan yüzbinlerce insan, İsrail’in bölgenin kuzeyinin boşaltılması kararının akabinde konvoylar halinde Gazze Vadisi’nin güneyine geçmeye çalışıyor. Ancak İsrail ordusunun tahliye buyruğu sonrası canlarını kurtarmak isteyen Filistinliler, söyleneni yapsa da öldürülmekten kurtulamıyor. Filistin Sıhhat Bakanlığı’nın açıklamasına nazaran yerinden edilmiş Filistinlilerin oluşturduğu konvoya dün düzenlenen hava taarruzunda çoğunluğunu bayan ve çocukların oluşturduğu en az 70 kişi öldü, 200’den fazla kişi yaralandı. İsrailli yetkililer çatışmanın birinci günlerinde de Gazzelilerin Mısır sonundaki Refah Hudut Kapısı’na gitmeleri gerektiğini söylemiş, akabinde İsrail uçakları, birebir bölgeyi bombalamıştı.
FİLİSTİNLİ CAN KAYBI ARTIYOR
7 Ekim’den bu yana Filistinlilerin kayıpları, büyük oranda sivillerin öldürülmesiyle artmaya devam ediyor. Dün prestijiyle öldürülen Filistinlilerin sayısı 2 bin 225’e çıkarken yaralı sayısı 8 bin 700’ü aşmış durumda. Hayatını kaybeden İsraillilerin sayısı ise bin 300. Öte yandan İsrail’in dün Gazze’nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda bir konutu amaç alması sonucu 20 kişi hayatını kaybetti 80 kişi yaralandı.
HASTANELERE TAHLİYE BASKISI
İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nin kuzeyinin tahliyesi için verdiği mühlet uzatılarak dün saat 16.00 olarak güncellenmişti. Başta BM yetkilileri olmak üzere uzmanlar, bu kadar kısa bir müddette yüzbinlerce kişinin taşınmasının imkansız olduğunu belirtmeyi sürdürdü. İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin kuzeyinde bulunan hastanelerin de tahliyesini istese de uzmanlar hastaların taşınmasının onları öldürmek manasına geldiğini söyledi. Beyt Lahya bölgesinde bulunan Kamal Adwan Hastanesi Başhekimi Ahmed el Kahlout, “Bu insan haklarına da milletlerarası hukuka da ters. ‘Hastaneyi boşaltın’ demek buradaki onlarca yaralıyı idam etmekten farksız” diye konuştu. Başka yandan yeniden kuzeyde yer alan Gazze kentindeki Şifa Hastanesi’nin morgu dolu olduğu için İsrail hücumlarında ölenlerin vücutlarının hastane önünde bekletildiği kaydedildi.
HAMAS ENGELLİYOR İDDİASI
İsrail’in Hamas’ın rehin aldığı bireyleri kurtarmak için Gazze’de ‘nokta operasyonlar’ düzenlediği belirtilse de Gazze etrafına yığdığı yüzbinlerce askerin kara harekâtı için buyruk beklediği bildiriliyor. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) tarafından dün gece yapılan açıklamada ise, Hamas’ın Gazze Şeridi’nin güney bölümüne gitmek isteyen Filistinlileri engellediği tez edildi.
Bu ortada, Tel Aviv’de İsrail Savunma Bakanlığı önünde yüzlerce İsrailli ‘Esir yakınlarına destek’ gösterisi düzenledi. Göstericiler, “Netanyahu mahpusa gitsin. Netanyahu istifa” sloganları attı.
SUUDİLER İSRAİL İLE OLAĞANLAŞMAYI ASKIYA ALDI
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken dün Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’a giderken Suudi yetkililer İsrail ile süren ilgileri olağanlaştırma sürecini askıya aldı.
Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan bir kaynak, “Suudi Arabistan, beklenen olağanlaşma tartışmalarına orta verme kararı aldı ve ABD’li yetkilileri bilgilendirdi” dedi. Açıklama, Blinken’ın Suudi yetkililerle görüşmesi öncesine denk geldi. Hamas’ın İsrail baskını sonrasında İsrail’den başlayan altı ülkeyi kapsayan bir seyahate çıkan Blinken, dün Riyad’da Suudi mevkidaşı Faysal bin Ferhan ile bir ortaya geldi.
Bu ortada ABD Lideri Joe Biden, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Filistin Devlet Lideri Mahmud Abbas ile görüştü. Abbas’ın Biden’a “Gazze’dekilerin bölgeyi terk etmesine büsbütün karşı olduğunu” söylediği öğrenildi.
Antony Blinken – Faysal bin Ferhan
FİLİSTİNLİLERİN 2’NCİ ‘NEKBE’ ENDİŞESİ
İsrail’in Gazze’nin kuzeyinde yaşayan yüzbinlerce Filistinli için verdiği tahliye buyruğu, Filistinliler tarafından yeni bir Nekbe (Büyük Felaket) olarak isimlendirildi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile evvelki gün Ürdün’ün başşehri Amman’da bir ortaya gelen Filistin Devlet Lideri Mahmud Abbas, İsrail’in taarruzları nedeniyle oluşacak insani felakete karşı uyararak, Gazze’nin kuzeyinde yaşayan insanların güneye tehcir edilmesinin ‘İkinci Nekbe’ olduğunun altını çizdi. Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi de Nekbe kaygısına dikkati çekerek, “Filistin vatandaşının hiçbir kent yahut bölgeden yerinden edilmesini kabul etmeyeceğiz” diye konuştu.
Mahmud Abbas
‘BÜYÜK FELAKET’ NEDİR
İsrail’in 14 Mayıs 1948’de işgal altında tuttuğu Filistin topraklarında bağımsızlığını ilan ederek 760 bin Filistinliyi mecburî göçe tabi tutması, Filistinliler tarafından Nekbe (Büyük Felaket) olarak isimlendiriliyor ve her yıl yıldönümü olan 15 Mayıs’ta, yaşanan ve devam eden acılar anılıyor. Hala Nekbe mağduru milyonlarca Filistinli, Gazze, Batı Şeria, Lübnan, Ürdün ve Suriye’de yer alan 61 mülteci kampında ömrünü sürdürmeye çalışıyor. Tüm dünyada Birleşmiş Milletlere kayıtlı Filistinli mülteci sayısı ise 5 milyonun üzerinde. Çünkü bugün Gazze nüfusunun yaklaşık yüzde 70’i de daha evvel yerinden edilerek Gazze’ye göçmek zorunda kalan mültecilerden oluşuyor. Nekbe sırasında İsrail işgali nedeniyle 15 bin Filistinli ölmüş, Filistin nüfusunun yüzde 85’i mülteci olmuş, 675’ten fazla Filistin yerleşimi yok edilmişti. İrgun ve Haganah üzere Yahudi silahlı terör örgütleri Filistinlilere uygulanan katliamlarda başı çekmişti.
‘BİR SONRAKİ BASAMAK GELİYOR’
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze Şeridi’nin doğu hududunda İsrail askerleriyle bir ortaya geldi. Netanyahu,“kara harekatı” sinyali vererek, “Bir sonraki kademeye hazır mısınız?” dedi. Netanyahu, X’teki paylaşımında da “Gazze Şeridi sonundaki savaşçılarımızla ön saflardayız. Hepimiz hazırız” tabirlerini kullandı.
İSRAİL’İN MAKSADI HAMAS TÜNEL AĞI
Gazze Şeridi’nin kuzeyine tahliye buyruğu veren İsrail, kara harekâtı ile Hamas’ı bitirmeyi umuyor. Hamas ise savaşı yerleşim alanları ve tünellere çekmeye çalışıyor.
İsrailli yetkililer Gazze’nin kuzeyini füze atışları ve hava hücumlarıyla yerle bir etmeye çalışırken yeraltındaki tünellere ulaşmak için sığınak delen diye anılan güçlü bombalardan kullandıkları haberleri geliyor.
‘HAMAS METROSU’
BBC Türkçe’ye nazaran bir İsrail ordusu sözcüsü geçtiğimiz günlerde yaptığı görüntü yayınında, “Gazze’yi siviller için bir katman ve Hamas için bir öbür katman olarak düşünün. Hamas’ın inşa ettiği ikinci katmana ulaşmaya çalışıyoruz” demişti. İsrail, bu tünellerin Hamas tarafından İsrail’e roket atmak ve operasyon düzenleyebilmek için inşa ettiği görüşünde. ‘Gazze metrosu’ diye anılan bu tünel ağının ne kadar bir büyüklükte olduğu da tam olarak bilinmiyor.
500 KM UZUNLUĞUNDA
Hamas ile İsrail ortasında 2021 yılında yaşanan çatışmanın akabinde İsrail ordusu, hava taarruzlarında 100 kilometreden fazla tünel alanını yok ettiğini sav etmişti. Hamas ise tünellerinin 500 kilometreye kadar uzandığını ve taarruzlar sırasında fakat yüzde 5’inin vurulduğunu öne sürmüştü. Gazze’deki tünel inşaatı, İsrail’in 2005 yılında askerlerini ve yerleşimcilerini bölgeden çekmesinden evvel başlamıştı. Hamas’ın iki yıl sonra bölgenin denetimini ele geçirmesiyle inşaatlar hızlandı.
ABLUKAYA KARŞILIK
İsrail ve Mısır’ın ablukasına karşılık bölgeden mal ve insanların giriş-çıkışı için tüneller giderek değer kazandı. Hatta bir noktada kaçakçılık tünellerinin sayısının 2.500’e kadar çıktığı öne sürüldü. İsrail’in hudut geçişlerini gevşetmesiyle tüneller daha az kıymetli hale gelirken Mısır tünellere su bastı, İsrail bombalayarak bir kısmını kullanılmaz hale getirdi.
ÖLÜMCÜL BİR TEHDİT
İsrail’deki Reichman Üniversitesi’nde yer altı savaşları uzmanı olan Dr. Daphne Richemond-Barak, Hamas’ın son yıllarda tünel inşaatında ve savaş alanında ‘mükemmelleştiğini’ söylüyor. Gazze’deki tünellerin 30 metre derinliğinde olduğuna inanılıyor. Girişlerinin ise konutların, mescitlerin, okulların ve başka kamu binalarının alt kat girişlerinde bulunduğu düşünülüyor. Richemond-Barak’a nazaran tüneller ağı birebir vakitte İsrail ordusunun teknoloji ve istihbarat açısından sahip olduğu avantajları ortadan kaldıracak, kent savaşını zorlaştıracak ve İsrail birlikleri için ölümcül bir tehdit oluşturacak.
İSRAİL TEZ ETTİ: ‘AKSA TUFANI’NIN KUMANDANLARI ÖLDÜRÜLDÜ
İsrail Ordusu’ndan (IDF) yapılan açıklamada, çatışmaların başladığı 7 Ekim’de İsrail yerleşim yerlerine yönelik hudut ötesi atakları yönettiği belirtilen Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugaylarına “Nuhbe” ünitesinin kumandanı Ali Kadı ile hava hücumlarının kumandanı Murad Abu Murad’ın hava atakları sonucu öldürüldüğünü açıkladı. El Kadı’nın 2011 yılında Hamas tarafından esir alınan İsrail askeri Gilad Şalit karşılığında özgür bırakılan yaklaşık bin Filistinli mahkumdan biri olduğu öğrenildi.
SAVAŞ GÜNLÜĞÜ
İran: Müdahale ederiz
– İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan, dün Beyrut’ta, BM Orta Doğu Temsilcisi Tor Wennesland ile bir ortaya geldi. İran’ın kırmızı çizgileri olduğunu vurgulayan Abdüllahiyan’ın, BM temsilcisi aracılığıyla İsrail’e, ‘Askeri operasyonu devam ederse ve bilhassa de Gazze’ye kara saldırısı kelamını yerine getirirse, İran’ın buna karşılık vermek zorunda kalacağını’ iletisi ilettiği belirtildi. Argümana nazaran, Wennesland da İsrail ulusal güvenlik danışmanı Tzachi Hanegbi ve öteki yetkilileri arayarak İran’ın iletisini iletti.
Hamas’tan şok video
– Hamas, geçen cumartesi günü baskın sırasında militanların İsrailli bebekleri kucaklarında tuttuğu imajlar yayınladı. Hamas’ın bebeklerin öldürüldüğü tezlerini yalanlamak için bu görüntüyü yayınladığı sanılıyor. Lakin görüntü büyük reaksiyon çekti.
423 bin Filistinli evsiz
– Filistinlilerin Gazze’nin kuzeyinden güneye göçü devam ederken, 423 binden fazla Filistinlinin meskenlerinden olduğu, bu sayının artmasından telaş edildiği belirtiliyor.
Halep Havalimanı vuruldu
– Suriye devlet ajansı SANA, dün gece saatlerinde İsrail’in Halep Memleketler arası Havalimanı’nı vurduğunu duyurdu.
ABD’den elçilik çalışanları ailelerine: İsrail’den çıkın
– ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Filistin’le yaşanan çatışmalar nedeniyle İsrail’deki ABD Büyükelçiliği’nde misyonlu acil gereksinim duyulmayan çalışanlar ve diplomatların ailelerinin ülkeden ayrılmasına müsaade verdiği duyuruldu. Times Of Israel gazetesine konuşan bir büyükelçilik sözcüsü, büyükelçiliğin açık olmaya devam edeceğini aktardı. Öte yandan Mısır, Gazze’ye yardımların ulaşmasına müsaade verilmediği surece Amerikan vatandaşlarının Mısır’a geçmesine müsaade vermeyeklerini duyurdu.