Kentsel dönüşümde ‘50+1’ teklifi Meclis’te

AK Parti Küme Lideri Abdullah Güler, dün Meclis’e sunulan teklife ait düzenlediği basın toplantısında, ülke genelinde bulunan 36 milyon bağımsız kısımdan 6 milyonunun riskli olduğunu, 2 milyonunun ise acil dönüştürülmesi gerektiğini söyledi. Teklifin bir sonraki hafta Genel Kurul’a geleceğini söyleyen Güler, “Ülkemizi afetlere dirençli hale getirmek için tek deva kentsel dönüşümü hızlandırmak” diye konuştu. ‘Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Teklifi’nde öne çıkanlar yenilikler ise şöyle:

10 GÜN İÇİNDE YAPILACAK

Teklifte, zelzele bölgesinde hayatın olağana döndürülmesi için ağır hasarlı olduğu tespit edilen yapıların akıbetinin bir an evvel belirlenmesi emeliyle mahkeme müddetlerinin kısaltılması ve uzman müddetlerinin kısaltılmasına yönelik genel adaptan farklı kararlar öngören süreksiz bir unsur yer aldı. Buna nazaran, zelzelelerin tesiriyle oluşan hasarlarla temaslı olması kaydıyla, hak sahipliğine ait süreçler hariç olmak üzere hasar tespit raporlarına dayalı olarak tesis edilen idari süreçlere karşı açılan iptal davalarında 10 gün içinde birinci inceleme yapılacak ve dava dilekçesi ile ekleri tebliğedilecek.

İTİRAZ EDİLEMEYECEK

Mecut uygulamada yargı süreçlerini uzatan kimi uygulamalar da değiştiriliyor. Buna nazaran, yargı sürecinin yanı sıra tebligat ve inceleme müddetleri de dikkate alındığında süreci uzatan yürütmeyi durdurma kararlarına itiraz uygulamasında değerli değişikliğe gidiliyor. Teklifle, yürütmenin durdurulması talebine ait olarak verilen kararlara itiraz edilemeyecek. Tarafların istemi olsa dahi duruşma yapılması mahkemenin takdirinde olacak. Savunma verme mühleti dava dilekçesinin bildirisinden itibaren 15 gün olacak, bu mühlet bir sefere mahsus en fazla 10 gün uzatılabilecek. Keşif ve uzman incelemesi yapılması gereken hallerde, belgenin hazırlanmasından itibaren 15 gün içinde keşif yapılacak. İstinaf, istemi en geç 2 ay içinde karara bağlayacak. İstinaf incelemesi kademesinde, mahkeme gerekli süreçleri 15 gün içinde yerine getirecek.

İŞTE TEKLİFTE ÖNE ÇIKANLAR:

– Mevcut yasaya nazaran bir yapının kentsel dönüşüme sokulabilmesi için payları oranında maliklerin en az üçte ikisinin çoğunluğunun isteği gerekiyor. Teklife nazaran ise maliklerin tamamının muvafakatiyle yürütülmesi gereken tüm iş ve süreçler, payları oranında maliklerin salt çoğunluğu ile aldığı karara nazaran yapılacak.

– Afet riski gözetilerek yapılacak kentsel dönüşüm işini yapmak üzere Kentsel Dönüşüm Başkanlığı kuruldu. Başkanlık, riskli yapıların tespitini resen yapabileceği üzere müddet vererek maliklerden yahut yasal temsilcilerinden de isteyebilecek.

– Riskli yapıların yıktırılması için, bu yapıların maliklerine 90 günden fazla olmamak üzere mühlet verilecek. Bu mühlet içinde yapı, malik tarafından yıktırılmadığı takdirde, yapının idari makamlarca yıktırılacağı bildirilecek. Başkanlık, tespit, tahliye ve yıktırma iş ve süreçlerini de yapabilecek.

– Teklifte fakir yahut dar gelirli vatandaşlara verilecek bağımsız kısımlar için, borçlanması gereken hak sahibinin kâfi mali gücünün bulunmaması halinde mağduriyeti giderici düzenlemeye gidiliyor. Buna nazaran, hak sahibinin üzerine kayıtlı, ikâmet edebileceği konut nitelikli diğer bir gayrimenkulü yoksa bu bağımsız kısımlar üzerinde hak sahibine tanınabilecek. Hak sahibi evli ise süreç yapıldığı tarihteki eşine oturma hakkı tanınacak.

– Kanun kapsamındaki yapıların yıktırılmasından sonra arsa haline gelen taşınmazda iştirakin giderilmesi için dava açılabilecek. Lakin bu davalar, paydaşların salt çoğunluk ile karar almasına ve bu karara nazaran süreç yapılmasına pürüz oluşturamayacak.

– Hak sahipliği çalışmaları hak sahibinin mevcut taşınmazının kıymeti ile yeni yapıda hak sahibine verilecek konut yahut işyerinin pahası gözetilerek yapılabileceği üzere kat karşılığı, hasılat paylaşımı yordamları ile de yapılabilecek. Borçlanma bedelinin tamamı ödenmeden bağımsız ünite, tapuda hak sahibine devredilmeyecek.

– 6 Şubat 2023’te meydana gelen zelzeleler nedeniyle genel hayata tesirli afet bölgesi kabul edilen yerlerde 1 Ocak 2028 tarihine kadar, bu sarsıntılar ve ardından meydana gelen zelzelelerle kontaklı iş, dava, soruşturma ve kovuşturmalarda taban koşulları taşıyan lakin ilgili uzmanlık bölge listelerinde yer almayan eksperler de görevlendirilebilecek.