Biden, kritik görüşmenin akabinde Çinli mevkidaşı Xi’yi ‘diktatör’ olarak nitelendirdi

ABD Lideri Joe Biden, Çin Devlet Lideri Xi Jinping ile ABD’nin California eyaletinde görüşme gerçekleştirdi. Görüşme sonrasında basın toplantısı düzenleyen Biden, görüşmenin şimdiye kadar yaptıkları en verimli görüşmelerden biri olduğunu tabir etti. İki ülke ortasındaki askeri bağlantının tekrar tesis edilmesi konusunda görüş birliğine vardıklarını açıklayan Biden, “Kazaların olmasının nedeni yanlış anlaşılmalardır. Münasebetiyle yine direkt, açık ve net irtibata dönüyoruz” tabirlerini kullandı. Uyuşturucu ile uğraşta iş birliği yapacaklarını belirten Biden, “Çin’den Batı’ya yanlışsız uyuşturucu husus transferinin kesilmesi için adım atıyoruz. Bu, hayat kurtarıcı bir adım” formunda konuştu. Xi ile görüşmesinde Filistin ve Ukrayna üzere global problemleri de masaya yatırdıkları bilgisini paylaşan Biden, Hamas’ın Gazze’deki Şifa Hastanesi’nin altına “silah ve militan yerleştirerek savaş cürmü işlediğini” argüman etti. Biden, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve savaş kabinesine tek son tahlilin “iki devletli tahlil olduğunu” da açıkça tabir ettiğini söyledi. Biden, bunun için İsraillilerin öncelikle “Hamas’ın saldırmaya devam edeceğinden kaygı duymayacak bir noktaya gelmesi gerektiğini” belirtti.

Biden, bir gazetecinin “Xi Jinping’i hala diktatör olarak tanımlıyor musunuz?” sorusuna ise, “Şöyle ki, o bizimkinden büsbütün farklı bir hükümet biçimine dayanan komünist bir ülkeyi yöneten biri olması bakımından bir diktatör” karşılığını verdi.

BEYAZ SARAY’DAN AÇIKLAMA

Biden-Xi görüşmesine ait Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamada ise başkanların potansiyel iş birliği alanları da dahil olmak üzere ikili ve global bahisler üzerinde samimi ve yapan bir görüşme gerçekleştirdiği, farklılıklar hakkında görüş alışverişinde bulunduğu kaydedildi. Biden’ın görüşmede dünyanın ABD ve Çin’den rekabetin çatışmaya yahut yeni bir Soğuk Savaş’a sürüklenmesini önlemek için sorumlu bir halde davranmasını beklediğini söz ettiği belirtildi. Açıklamada, “İki önder bir dizi değerli mevzuda ilerleme kaydetti. Başkanlar, fentanil üzere sentetik uyuşturucular da dahil global yasa dışı uyuşturucu üretimi ve kaçakçılığıyla gayrette ikili iş birliği ve narkotikle gayrette kolluk kuvvetleri uyumu için bir çalışma kümesinin kurulmasını memnuniyetle karşıladı” tabirleri kullanıldı.

ÜST SEVİYE ASKERİ BAĞLANTI YİNE BAŞLAYACAK

Liderlerin üst seviye askeri bağlantının tekrar başlaması konusunda mutabık kaldığı belirtilen açıklamada, tarafların ABD-Çin Savunma Siyaseti Uyum Görüşmeleri ve ABD-Çin Askeri Denizcilik İstişare Mutabakatı toplantılarının yapılmasını da memnuniyetle karşıladığı aktarıldı. Biden ve Xi’nin ABD-Çin hükümeti görüşmeleri yoluyla gelişmiş yapay zeka sistemlerinin risklerini ele alma ve yapay zeka güvenliğini artırma gereksinimini da doğruladığı kaydedildi. Açıklamada, “İki başkan, temel bölgesel ve global zorluklar hakkında görüş alışverişinde bulundu” denildi.

Açıklamada, Biden’ın özgür ve açık Hint-Pasifik vizyonuna verdiği takviyenin altını çizdiği vurgulandı. ABD’nin Hint-Pasifik bölgesindeki müttefiklerini savunma konusundaki kararlılığını yineleyen Biden’ın, ülkesinin seyrüsefer ve uçuş özgürlüğü, milletlerarası hukuka bağlılık, Güney Çin Denizi ve Doğu Çin Denizi’nde barış ve istikrarın korunması ile Kore Yarımadası’nın büsbütün nükleer silahlardan arındırılması konusundaki kalıcı kararlılığını vurguladığı tabir edildi. Biden’ın ayrıyeten Rusya’ya karşı Ukrayna’ya yönelik dayanağını yinelediği söz edildi. Biden’ın İsrail-Filistin çatışmasına ait olarak ise ABD’nin İsrail’in kendisini savunma hakkına verdiği dayanağı yinelediği, çatışmanın tırmanmasını ve yayılmasını önlemek için tüm ülkelerin nüfuzlarını kullanmasının değerini vurguladığı kaydedildi. Biden’ın Sincan, Tibet ve Hong Kong da dahil olmak üzere Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki insan hakları ihlallerine ait kaygılarını lisana getirdiği ve Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrardan yana olduklarını yinelediği belirtildi. Önderlerin üst seviye diplomatik temasları sürdürme konusunda mutabık kaldığı söz edildi.