Başkentte kara dumanlar! Sudan’da çatışmalar şiddetlendi
AFRİKA ülkesi Sudan’da iki askeri yapı, ordu ile paramiliter güç Süratli Dayanak Kuvvetleri (HDK) ortasında evvelki gün başlayan silahlı çatışmalar dün artarak devam etti. Sudan Tabipler Komitesi’ne nazaran başşehir Hartum başta olmak üzere birçok kentte süren şiddetli çatışmalarda en az 61 sivil hayatını kaybederken 670 kişi yaralandı. Paylaşılan bilgilere nazaran her iki taraftan da onlarca kişi hayatını yitirdi. İki yapı ortasındaki gayretin bir iç savaşa evrilme tehlikesinden telaş eden milletlerarası kurumlar, taraflara itidal ve diyalog davetinde bulundu. Ordu ile HDK ortasında, HDK’nin büsbütün orduya katılmasını öngören askeri güvenlik ıslahatı konusunda son birkaç aydır yaşanan uyuşmazlık, cumartesi sabahı iki güç ortasında sıcak çatışmaya dönüşmüştü.
HAVA SALDIRILARI
Hartum’un yanı sıra Port Sudan, Gadarif, Kassala, Damazin ve Kosti üzere kentlerde de taraflar ortasında silahlı çatışmalar sürüyor. Orduya ilişkin savaş uçakları, HDK noktalarını vururken başşehrin birçok noktasında siyah duman bulutları görüntülendi. Ordu mensupları, HDK’ya ilişkin onlarca stratejik noktanın ele geçirildiğini öne sürerken HDK da emsal savlarda bulundu ve orduya ilişkin birçok merkezin imha edildiği ya da ele geçirildiği bilgisini paylaştı.
BURHAN’DAN TEHDİT
Sudan ordusundan yapılan açıklamada HDK’nın tasfiyesi gerçekleşmeden diyalog masasına oturulmayacağı duyurulurken Sudan Ordu Kumandanı Abdulfettah El Burhan, savaş hali devam ederse, farklı bölgelerden güçleri Hartum’a sokacaklarına işaret ederek, “Kimse savaşı tercih etmez lakin yaşananlar insanlara ibret olsun” diye konuştu. Ayrıyeten ordudan yapılan açıklamada HDK Kumandanı Muhammed Hamdan Dagalu’nun “güvenliğinden sorumlu askerlerin çekilmesinin akabinde sığınağından kaçtığı” argüman edildi. HDK’nın siyasi danışmanı Yousef Ezzat ise kendilerinin Sudan’da demokratik geçişe bağlı olduklarını söylerken, “Ordu diyalog istiyorsa, bu tüfekle olmasın. HDK, demokratik bir geçiş istiyor. Çatışma, Burhan’ın yaptıkları yüzünden başladı” tabirlerini kullandı.
DIŞİŞLERİ’NDEN AÇIKLAMA
Dışişleri Bakanlığı Sudan’daki Türk vatandaşlara konutlarından çıkmamaları davetinde bulunurken Türkiye’nin Hartum Büyükelçisi İsmail Çobanoğlu, toplumsal medyadan paylaştığı iletisinde havaalanının uçuşlara kapalı olması ve etrafında çatışmaların sürmesi sebebiyle şimdi tahliyenin mümkün olmadığını belirtti.
Birleşmiş Milletler (BM), evvelki günkü çatışmalar sırasında üç Dünya Besin Programı (WFP) çalışanının öldürülmesini kınarken Genel Sekreter Antonio Guterres’in El Burhan ve Dagalu ile görüştüğü aktarıldı. Arap Birliği, Suudi Arabistan ve Mısır’ın talebi üzerine Sudan’daki gelişmeleri görüşmek üzere acil toplandı. Bir başka inanılmaz toplantı da Afrika Birliği’ne bağlı Barış ve Güvenlik Konseyi’nde gerçekleşti.
NEDEN SAVAŞIYORLAR
Ekim 2021’deki darbeden bu yana Sudan, generaller kurulu tarafından yönetiliyor ve uyuşmazlığın merkezinde iki askeri yetkili var. Biri, silahlı kuvvetlerin başı ve fiilen ülkenin devlet lideri olan Abdulfettah el-Burhan. Başkası ise onun yardımcısı ve Süratli Takviye Kuvvetleri’nin (HDK) başkanı General Muhammed Hamdan Dagalu.
İkilinin darbe sürecindeki birlikteliğinin; sivil idareye geçiş süreci konusunda fikir ayrılığına düştükten sonra bozulduğu belirtilirken, temel uyuşmazlık noktası olarak ise 100 bin kişilik HDK’yı 200 bine yakın askeri olan orduya dahil etme planı ve daha sonraki iktidar paylaşımı gösteriliyor.
HDK önderi Dagalu, sivil idaresi deviren 25 Ekim 2021 askeri darbesinde ordu kumandanı Burhan’a paydaşlık etmişti. Fakat Dagalu, geçen şubatta bu askeri darbenin bir ‘hata’ olduğunu ve bunun ‘eski rejimin dönüşüne’ kapı açtığını söylemişti.
ÜÇ CUMHURBAŞKANI DEVREYE GİRDİ
Krizi durdurmak için Sudan’ın kuzey ve güney komşuları Mısır ve Güney Sudan, dün taraflara arabuluculuk teklifinde bulunduklarını açıkladı. Afrika’nın ticaret bloğu Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi ise Kenya, Güney Sudan ve Cibuti cumhurbaşkanlarının arabuluculuk için ülkeye gideceğini duyurdu.
ÖĞRENCİLER OKULDA MAHSUR KALDI
Çatışmalardan uzak durmaya çalışan çok sayıda sivil okul, camive öteki kamu binalarında mahsur kaldı. Hartum’daki bir okulda en az 20 öğrencinin silahlar ateşlendiğinden bu yana okul binasında saklandığı, yiyecek ve suya ulaşamadıkları tez edilirken Sudan ordusu dün acil insani olaylar için üç saatliğine ülke çapında inançlı geçiş açtı.