10 soruda yeni dönüşüm kredisi: İşte yeni paketin ayrıntıları
1- Kentsel dönüşüm kredisinden kimler faydalanacak?
Riskli alan, rezerv alanda olan ve binası için riski yapı kararı alınan malikler yararlanabiliyor. Riskli yapılarda en az 1 yıl oturan kiracı yahut hudutlu tıpkı hak sahipleri de (oturum hakkı olanlar) kredi çekebiliyor. Şayet dönüşüm kapsamında yıkılan konut ya da işyeri birebir yerde yapılmıyorsa, farklı bir konut ve işyeri almak isteyene de kredi hakkı tanınıyor.
2- Yeni devirde kredi limitleri ne kadar arttı?
Artan inşaat maliyetleri ve vatandaşın talepleri kıymetlendirilerek kredi üst limitleri arttırıldı.
3- Kredide faiz oranı ne olacak, devlet hangi oranda dayanak sağlayacak?
Yüzde 1.49 faiz oranı üzerinden verilecek dayanaklar şöyle:
GÜÇLENDİRME: Yüzde 0.99 hak sahibi, yüzde 0.50 devlet katkısı.
KONUT İMAL: İlk konutta yüzde 0.79 hak sahibi, yüzde 0.70 devlet katkısı olacak. Daha sonraki konutlar için en fazla 3 milyon TL’ye kadar yüzde 0.89 hak sahibi, yüzde 0.60 devlet katkısı uygulanacak.
KONUT EDİNME: Yüzde 0.79 hak sahibi, yüzde 0.70 devlet katkısı.
İŞYERİ İMAL: Yüzde 1.09 hak sahibi, yüzde 0.40 devlet katkısı.
İŞYERİ EDİNME: Yüzde 1.09 hak sahibi, yüzde 0.40 devlet katkısı.
4- Kaç yıl vade yapılacak?
Konut kredilerinde 10 yıl, işyeri için 7 yıl vade uygulanacak.
5- Aylık taksitler ne kadar olacak?
Aylık ödemeleri birkaç örnek üzerinden anlatalım:
KONUT İMAL KREDİSİ
– Kredi meblağı: 1 milyon 250 bin TL
– Vade: 120 ay
– Faiz: %0.79
– Aylık taksit: 16 bin 161 TL
– Toplam geri ödeme: 1 milyon 939 bin 321 TL
GÜÇLENDİRME KREDİSİ
– Kredi meblağı: 320 bin TL
– Vade: 120 ay
– Faiz: %0.99
– Taksit: 4 bin 568 TL
– Toplam geri ödeme: 548 bin 267 TL
İŞYERİ ÜRETİM KREDİSİ
– Kredi fiyatı: 800 bin TL
– Vade: 84 ay
– Faiz: %1.09
– Taksit: 14 bin 588 TL
– Toplam geri ödeme: 1 milyon 225 bin 424 TL
6- Kredi için müracaat nasıl yapılacak?
– Riskli alan ilan edilen bir yerde değilseniz, evvel Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yetkilendirdiği kontrol kuruluşlarına müracaat yaparak, binanızın risk tespitini yaptırmalısınız.
– Tespit sonrasında bina riskli ise dönüşüm süreci başlıyor. Binaların yıktırılması için maliklere 60 gün müddet veriliyor. Bu mühlet içinde riskli binaların yıktırılıp yıktırılmadığı denetim ediliyor, yıktırılmamış ise 30 günden az olmak üzere ek mühlet tanınıyor. Sonrasında ise elektrik, su, doğalgaz kesiliyor ve yıkım gerçekleşiyor.
– Kredi dayanağından faydalanmak için binanın muahede ile tahliye edilmesi koşulu aranıyor.
– Hak sahibi vatandaşların 3’te 2 çoğunlukla dönüşüm için bir müteahhit firma ile imal ya da kat karşılığı inşaat mukavelesi imzalaması gerekiyor.
– Yeni imal sürecine giren vatandaş bakanlıkla protokol imzalayan bankalara müracaat yaparak kredi imkânına kavuşuyor. Yeni paket için haftaya kamu bankalarının müracaat alması, sonrasında özel bankaların sürece dahil olması bekleniyor.
– Hak sahipleri tarafından geri ödemesi gerçekleştirilmeyen krediler için faiz dayanağı ödemeleri durduruluyor.
7- Vakit sınırlaması var mı?
Dönüşüm kredisi için müracaat yıkımdan itibaren 3 yıl içinde yapılabiliyor.
8- Kredi çeken kira yardımı da alabilecek mi?
Riskli yapılarda 18 ay, riskli ve rezerv yapı alanlarında en fazla 48 ay kira yardımı yapılıyor. Vilayetlere nazaran değişen kira yardımı geçtiğimiz günlerde, aylık 1.000-1.500 TL bandından, 2 bin-3 bin 500 TL’ye çıktı. Lakin konutu dönüşüme girecek bireylerin hem kira hem faiz dayanağı alması mümkün değil, bunlardan birinin seçilmesi gerekiyor.
9- Kredi ve kira dışında farklı takviyeler var mı?
Riskli yapılar yenilenirken tapu, noter, damga vergisi üzere harçlardan muafiyet sağlanıyor. Vatandaş müteahhitle kat karşılığı mutabakat yapmadan konutunu kendi dönüştürürse yüzde 18 yerine yüzde 1 KDV ödüyor.
10- Yeni pakette konut üreticileri için hangi teşvikler yer aldı?
Hazine dayanaklı kefalet sistemi kapsama dahil edilecek, kentsel dönüşüm sürecinde yüklenici ve konut üreticisi firmaların uygun şartlarda finansmana erişimi sağlanacak. Hazine takviyeli kefalet sistemi kapsamında şu ana kadar uygulanan tazmin oranı bu paket özelinde yüzde 7’den yüzde 9’a çıkarılırken, mevzuatta Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yetki verilen kefalet oranları da azami seviyede kullanılacak. Uygun şartlarda sağlanan bu finansman paketiyle 12 ay ödemesiz periyot imkanı dahil toplam 48 ay vadeyle 250 milyon liraya kadar finansman imkanı sunulacak. Bu doğrultuda 50 milyar lira kefalet limiti kullanıma açılacak. Kredide ’ler için azami kredi meblağı 100 milyon TL, KOBİ dışı için 250 milyon TL olacak. Tazmin üst limiti yüzde 9 olacak kredide kefalet oranı KOBİ’ler için yüzde 90, KOBİ dışı için yüzde 85 olacak.