Üretken yapay zeka korkusu

OpenAI tarafından geliştirilen “ChatGPT” ya da Google tarafından geliştirilen “Bard” üzere üretken yapay zekâ sistemleri, 2022’nin sonuna damga vurdu ve 2023’te de ses getirmeye devam ediyor. Masaya koydukları inanılmaz imkânlarla ses getiren bu akıllı sistemler, heyecan ile kaygıyı bir ortada yaşatıyor.

Geoffrey Hinton

Yapay zekâ sistemlerinin insanoğluna yarar yanında çok önemli ziyanlar getirebileceğini belirten çok sayıda uzman bulunuyor. Örneğin bu bahiste geçtiğimiz devirde en çok ses getiren isimlerden biri “Geoffrey Hinton” oldu. Yapay zekâ konusunda uzman isimlerden olan, hatta Yoshua Bengio ve Yann LeCun ile bir arada yapay zekânın babalarından sayılan Hinton, Google’daki işinden yapay zekânın riskleri hakkında özgürce konuşabilmek ismine istifa etti. İşten ayrıldıktan çabucak sonra açıklamalar yapmaya başlayan ‘Turing Ödülü’ almış Hinton, öncelikle gelinen son noktada bir modülünün yaptığı işten pişmanlık duyduğunu söylüyor. “Kendimi şu mazeretle avutuyorum. Ben yapmasaydım diğeri yapardı” diyen Hinton, yapay zekâ sistemleri üzerinden yanlış bilgilerin yayılmasından çok telaş ediyor ve yapay zekânın uzun vadede insan hayatına ve insan merkezli iş dünyasına büyük bir tehdit olacağından korkuyor.

ENDİŞELERDE HAKLIMIYIZ

Yapay zekâ alanındaki şiddetli rekabeti durdurmanın imkânsız olacağını düşünen Hinton, çok fazla palavra ve yanlış içerik sonrasında “Kimse, neyin gerçek neyin yanlış olduğunu anlamayacak” yorumunda da bulunuyor. Hinton bu kaygısında haklı zira kısa müddet evvel ChatGPT’nin ürettiği palavra ve yanlış bilgiler yüzünden önemli sıkıntılar çıktı, bu yüzden ChatGPT’yi geliştiren OpenAI firması dava edildi. Yeni devir hakkında öteki açıklamalarda da bulunan ünlü isim, yapay zekâ teknolojisinin dünya için oluşturduğu tehdidin iklim değişikliğinden daha acil olabileceğini belirtiyor.

Hinton bu bahiste, “İklim değişikliğini tedbire planlarını küçük görmüyorum. Yani iklim değişikliği konusunda endişelenmemelisiniz demiyorum. Bu da büyük bir risk lakin bence yapay zekâ riski daha acil bir durum haline gelebilir. İklim değişikliği kelam konusu olduğunda ne yapmanız gerektiğini önermek çok kolay: Karbon salımını durdurun. Bunu yaparsanız, sonunda her şey yoluna girecektir. Yapay zekâ merkezli risklere karşı ne yapılması gerektiği ise şu an için net değil” diyor.

DURDURMA ÇAĞRISI

Yapay zekâ tarafının riskleri konusunda elbette yalnızca Hinton kaygılı değil. Örneğin mart ayında Future of Life Institute tarafından yayınlanan ve 1.000’in üzerinde kişi tarafından imzalanan bir müzakere metni kapsamında Elon Musk ve çok sayıda yapay zekâ alanında çalışan değerli isim, ortak bir görüşte birleşti. Teknoloji dünyasının geleceğini şekillendiren isimler, toplum ve insanlık için potansiyel riskleri düşünerek OpenAI’ın geliştirdiği lisan modeli GPT-4’ten daha güçlü sistemlerin geliştirilmesine altı ay kadar orta verilmesi davetinde bulundu. Uzmanlar bu stil yapay zekâ sistemleri ve gelişmiş lisan modelleri için önümüzdeki altı ayda ortak güvenlik protokolleri geliştirilmesini, bunların faal olarak uygulanmasını ve sürecin bağımsız uzmanlar tarafından denetlenmesini istedi. Görüş bildiren bireyler, “Güçlü yapay zekâ sistemleri lakin tesirlerinin olumlu olacağından ve risklerinin yönetilebilir olacağından emin olduğumuzda geliştirilmelidir” görüşünü masaya koydu, lakin bu davet çok da dikkat çekmedi, çalışmalar durmadı.

BİZİ NELER BEKLİYOR

Peki artık bu türlü olan durum iki-üç yıl sonra nasıl olacak? Daha gelişmiş ve büyük lisan modelleri geldiğinde bize ne kalacak? İşlerimizi yapay zekâ aldığı vakit biz ne yapacağız? Şu an herkes bu sorulara karşılık vermeye, geleceği görmeye çalışıyor. Lakin kimse işin içinden çıkamıyor.

UYARILAR ARTIYOR

Yapay zekâ risklerini geliştirme çalışmalarının dışındakiler üzere içindekiler de görüyor. Örneğin geçtiğimiz haftalarda Google ile temaslı DeepMind’ın CEO’su Demis Hassabis, ChatGPT’yi geliştiren OpenAI CEO’su Sam Altman ve Geoffrey Hinton üzere isimler bir ortaya gelerek değerli bir yapay zekâ ihtarında bulundu. “Center for AI Safety” tarafından yayınlanan bildiri kapsamında teknoloji önderleri, “Yapay zekâ kaynaklı yok olma riskinin azaltılması, salgın hastalıklar ve nükleer savaş üzere başka toplumsal ölçeğe sahip risklerle birlikte global bir öncelik olmalıdır” dedi.

VAROLUŞSAL TEHDİT

Yapay zekâyı insanlık için bir “varoluşsal tehdit” olarak gören uzmanlar, burada nitekim korkutucu bir tablo çizdi. Yapay zekâ konusunda en büyük dehşetlerden birisi de “işsizlik”. Bugün dahi ChatGPT üzere yapay zekâ sistemleri yüzünden işini kaybeden bireylerin haberleri geliyor ve bu durum maalesef gelecekte çok daha makûs olacak. Örneğin geçtiğimiz ay bir açıklama yapan IBM şirketinin CEO’su Arvind Krishna, şirketinin önümüzdeki yıllarda yaklaşık 7 bin 800 durumu yapay zekâ ile değiştirmeyi düşündüğünü ve bu nedenle birçok durumda işe alımları dondurma konusunda planlar yaptıklarını söyledi. Arvind Krishna, önümüzdeki beş yıl içerisinde müşteriye dönük olmayan durumların yüzde 30’unun ortadan kaldırılabileceğini söylüyor ve bu nitekim insaoğlunun geleceği için korkutucu görünüyor.

SENARYO YAZIYOR

İnsanoğlu son yıllara kadar daima yaratıcılığıyla fark yarattığını ve bunun değiştirilemeyecek bir artı olduğunu düşündü. Lakin yeni jenerasyon üretken yapay zekâ sistemleri bunu da gerçek manada elimizden almaya başladı. Artık geliştirilen sistemler metin girdilerini, yani yazıları saniyeler içerisinde etkileyici dizaynlar, fotoğraflar, müzikler ya da sanat yapıtları haline getirebiliyor, bizim yerimize kusursuz görsel sanatlar oluşturabiliyor. Kodlama konusunda da çok güçlü hale gelen üretken yapay zekâ sistemleri, artık birçok mevzuda tabiplerden daha düzgün bilgi verebiliyor, eğitim sürecinde mükemmeller yaratabiliyor, senaryo yazabildikleri için müellifleri dahi risk altında bırakıyor.