NATO önderleri Litvanya’da buluştu… Tansiyonu yüksek tepe

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana dördüncü defa toplanan önderler, İttifak’ın bugünü ve yarınını yakından ilgilendiren kararlara imza atacaklar. Tepede gözler Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın temsil edeceği Türkiye’nin üzerinde olacak. Öne çıkacak husus başlıklarını şu halde özetlemek mümkün:

İSVEÇ’İN ÜYELİĞİ

Son devirde NATO’nun önceliklerinden biri haline gelen İsveç’in üyeliğinin tepenin en sıcak başlıklarından biri olması bekleniyordu. NATO Genel Sekreteri, Türkiye ve İsveç ortasında tepe öncesinde yapılan toplantıda tarafların mutabakatı İttifak’ı rahatlattı. Genel istek İsveç’in NATO Zirvesi’ne üye olarak davet edilmesiydi. Türkiye’nin tasalarının lakin dün giderilebilmesi nedeniyle bu mümkün olmadı. İsveç, Türkiye’den yeşil ışık almış olsa da doruğa “davetli ülke” statüsüyle katılacak. Masada olacak lakin karar yetkisi bulunmayacak. Bu evreden sonra İsveç’in ne vakit üye olacağı TBMM’deki onay sürecine ve Macaristan’ın da itirazını çekmesine bağlı olacak.

UKRAYNA’YA DESTEK

Zirve, savaşta 500 günün geride kaldığı Ukrayna’ya dayanağın yinelenmesi ve güçlendirilmesi açısından kıymetli bir platform olacak. Bu bağlamda çok yıllı bir takviye programı onaylanacak. Kurulacak NATO-Ukrayna Konseyi’yle münasebetler bir üst seviyeye taşınacak. Kurulun birinci toplantısının dorukta yapılması planlanıyor. NATO’da Ukrayna’nın vakti geldiğinde İttifak üyesi olacağı görüşü hâkim lakin zamanlama konusunda görüş ayrılıkları şimdi giderilmedi. Tepede güvenlik garantilerinin verileceği Ukrayna’ya kapıların açık olduğu bildirisi bir sefer daha güçlü halde yinelenecek. Bununla birlikte üyelik konusunda bir karar çıkmayacak. Üyelik konusunda net konuşulmamasının gerisinde görüş ayrılıkları ve Rusya ile savaşın devam ediyor olması var.

RUS SALDIRISINA HAZIRLIK

Olası bir Rus saldırısına nasıl, nerede ve hangi ögelerle karşı konulacağının ayrıntılandırıldığı bölgesel planlar kabul edilecek. Üç plan kelam konusu. Bunlardan birincisi ABD’nin Norfolk kentindeki NATO Müşterek Kuvvet Komutanlığının öncülüğünde Atlantik ve Avrupa’nın kuzeyini, ikincisi Hollanda’da Brunsum’daki NATO üssünün sorumluluğunda Baltıklar’dan Alp Dağları’na kadar uzanan Orta Avrupa bölgesini, üçüncüsü ise İtalya’nın Napoli kentindeki NATO üssünün sorumluluğunda Akdeniz’den Karadeniz’e kadar olan bölgeyi içeriyor. NATO, planlar dahilinde yüksek hazırlık düzeyindeki yaklaşık 300 bin askerin en fazla 30 gün içinde çatışma bölgesine intikal etmesini amaçlıyor.

SİLAHA DAHA FAZLA BÜTÇE

NATO’da 2014’te belirlenen gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 2’sinin askeri harcamalara ayrılması amacını tutturan müttefiklerin sayısı her yıl sistemli formda artıyor. NATO, yüzde 2’yi, gaye olmaktan çok minimum bir gereklilik haline getirme gayretinde. Konjonktürün de tesiriyle savunma harcamalarının arttırılması eğilimi taban kazanıyor.

PATRIOTLU, 12 BİN ASKERLİ KORUMA

Rusya ve Belarus hududuna çok da uzak olmayan Vilnius’ta NATO Tepesi için inanılmaz güvenlik tedbirleri uygulanıyor. Başkanları ve delegasyonları korumak ve tertibin inançlı biçimde sonuçlanmasını sağlamak için 12 bin asker ve polis görevlendirildi. Bu sayıya dahil olan üç bin asker, müttefik ülkelerden geldi. Doruğun korunması için Patriot hava savunma sistemleri konuşlandırıldı. Toplantılar sırasında Litvanya hava alanı uçuşlara kapanırken, NATO’nun erken ihtar uçakları Awacs’lar devriye gezecek. İleri teknoloji eseri deniz ögeleri da tepe için mesai yapıyor.