Miçotakis’in zaferi tek başına iktidar için yetmedi… Ufukta erken seçim var: Yunanistan ‘maviye’ boyandı

Pazar günü yapılan seçimlerde Yunanistan haritası bir bölge haricinde Başbakan Kiriakos Miçotakis’in başkanı olduğu merkez sağcı Yeni Demokrasi (ND) partisinin rengi olan maviye boyandı. Eski Başbakan Aleksis Çipras’ın önderi olduğu Radikal Sol Koalisyon (SYRİZA) yalnızca Türk azınlığın ağır yaşadığı Batı Trakya’nın Gümülcine kentinde birinci parti çıktı.

ALEKSİS ÇİPRAS’IN HEZİMETİ

Atina doğumlu Çipras’ın “memleketi” sayılan babasının doğduğu Arta kenti Athamanio köyünde bile ND kazandı. Solun “kalesi” olarak bilinen Girit adası ise 1974’ten sonra birinci kere ND’ye geçti. Miçotakis’in partisi, 2015 seçimlerine kıyasla ülke çapında oylarını 150 bin arttırırken, Çipras’ın partisi 600 bin oy kaybetti. Seçim sistemi nedeniyle, tek başına iktidarda kalmak için gerekli yüzde 46.2 oranında oy toplayamamasına karşın, Miçotakis büyük bir zafere imza attı. Yüzde 40.79 oy alan NP, 146 milletvekili çıkardı. Çipras’ın hezimete uğrayan SYRİZA partisinin oyları ise yüzde 20.07’de kaldı, sandalye sayısı 71 oldu. Üçüncü büyük parti PASOK’un oy oranı yüzde 11.46, sandalye sayısı 41 oldu. Komünist Parti 26 milletvekilliği, Yunan tahlili ise 16 milletvekilliği kazandı.

SEÇİMLERİN SÜRPRİZLERİ

Seçim öncesi yapılan onlarca anket, ND’nin seçimlerden birinci parti çıkacağını bildi. Buna karşı hiçbir anket şirketi, partinin bu kadar çok oy toplayacağını ve SYRİZA’ya bu kadar fark atacağını kestiremedi. Anketlerde 2 parti ortasındaki fark 6-7 puanı geçmiyordu. ND seçimlerde SYRİZA’ya 20 puan fark attı ve iki katı oy topladı. Başbakan Kiriakos Miçotakis, “Siyasi zelzele yaşadık. Seçimlerin tartışmasız galibiyiz. Halk, 4 yıllık icraatımızı takdir ettiğini gösterdi. ND, ülkeyi tek başına yönetmek için halktan güvenoyu aldı” dedi. Çipras ise “Mücadelelerde kazanmak da var kaybetmek de. Seçim sonucu SYRİZA için bilhassa olumsuz” yorumunda bulundu.

ÇOK YAKINDA ERKEN SEÇİM

Yunanistan’da muhtemelen 25 Haziran’da tekrar sandık başına gidilecek. Yeni seçimlerde, birinci çıkacak partiye, parlamentoda 20-40 sandalye “bonus” verilmesini öngören destekli göreli seçim sistemi uygulanacak. ND, oylarını koruduğu takdirde, yeni seçimlerde 146 yerine, 171 milletvekili çıkarabilecek. Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropulu, dün Miçotakis’i hükümet kurmakla görevlendirdi. Miçotakis ise birkaç saat sonra vazifesi iade etti. Çipras ve Pasok önderi Nikos Anduralakis’in de tıpkı şeyi yapmaları bekleniyor. Böylelikle anayasada koalisyon görüşmeleri için öngörülen 9 günlük mühlet, 3-4 güne inmiş olacak. Cumhurbaşkanı Sakellaropulu akabinde, yüksek bir hâkimi süreksiz seçim hükümeti kurmakla görevlendirecek. Parlamento ise yemin merasimi için toplandıktan sonra feshedilecek.

MİÇOTAKİS NİÇİN KAZANDI

– Miçotakis, pandemi periyodu ve Ukrayna’daki savaş nedeniyle yaşanan ekonomik ve güç krizine karşın, 4 yıllık iktidarında Yunanistan’ı raydan çıkarmadı. Dar gelirlilere, çalışanlara ve emeklilere kayıplarını karşılamakla birlikte, küçük de olsa maaş artışları yaptı, ek takviye önlemleri uyguladı.

– Kelam gelimi, elektrik faturalarındaki meblağların kıymetli bir kısmını devlet karşıladı. Dar gelirlilere, üstün marketlerdeki alışverişlerinde ve araçları için akaryakıt ikmali yaptıklarında farkı devletin ödediği tenzilat kuponları dağıttı.

– Geçen yıl Ağustos ayında patlak veren “telekulak skandalı” ile mart ayı başında 57 kişinin hayatını kaybettiği tren kazası ile ilgili reaksiyonları de geçiştirmeyi başardı.

– ABD’ye verilen askeri üsler, maliyeti 14.5 milyar Euro’ya ulaşan silah satın alımları, ABD ve Fransa ile imzalanan savunma muahedeleri da halkta kabul gördü. Türkiye’ye karşı izlediği siyaset için ise önemli bir reaksiyonla karşılaşmadı.

– Miçotakis hükümetinde dört yıl Dışişleri Bakanı olan Nikos Dendias, ülke çapında en fazla oyu alan (92.085) milletvekili oldu. Böylelikle “İstikrarlı bir Yunanistan için yola devam” diyen Miçotakis, seçimleri büyük farkla kazandı.

ÇİPRAS NİÇİN KAYBETTİ

– ALEKSİS Çipras, eski Çipras değildi. Halk, daha düzgün bir hayat için vaadlerini inandırıcı bulmadı. Eskisi üzere gençlerde “Ben farklıyım” ya da “Sizden biriyim” imajını veremedi.

– “2015-2019 devrine başbakandım lakin IMF ile AB reçetelerini uygulamak zorunda kaldım. Artık birinci sefer kendi programımı uygulayacağım” demesi, seçmenleri ikna etmedi.

– Seçim öncesi periyotta “Şimdi değişim” üzere gerçekte PASOK’a ilişkin eski sloganlarla, bu partinin seçmenlerini cezbetme gayreti da zıt tepti. PASOK’un oyları 230 bin arttı.

– Seçim planlamasını uygun yapamadı. SYRİZA dağınık bir parti manzarası verdi. Çeşitli hususlarda, birtakım adaylar birbiri ile çelişkili görüşleri savundular.

– Sonuçların belirli olmasıyla birlikte, pazar gecesi kısa bir mühlet için SYRİZA’da “Çipras istifa edebilir” söylentileri dolaştı. Parti yetkilileri bu söylentileri yalanladı.