Kritik seçimler bugün… İspanya’da çok sağ riski

Avrupa Birliği’nin dördüncü büyük iktisadı ve 1 Temmuz’dan bu yana devir başkanlığı koltuğunda oturan İspanya’da 37 milyon seçmen, 350 parlamenter ve 265 senatörü belirlemek üzere sandık başına gidiyor. Olağanda yıl sonunda yapılması gereken lakin 28 Mayıs’taki lokal seçimlerin sonuçları nedeniyle Sosyalist Emekçi Partisi (PSOE) Lideri ve Başbakan Pedro Sanchez tarafından erkene çekilen seçimler ülke tarihinin en kritiklerinden biri olmaya aday. Sol ve sağ blokların gayretine sahne olacak seçim, diktatör Francisco Franco’nun periyodunun sona erdiği 1975 yılından bu yana birinci sefer çok sağın iktidar ortağı olması sonucunu doğurabilir.

AŞIRI SAĞCI ORTAK

Son anketler muhalefetteki muhafazakâr Halk Partisi’nin (PP) seçimlerden birinci sırada çıkacağına lakin mutlak çoğunluğu elde edemeyeceğine işaret ediyor. Sonuçların anketleri doğrulaması halinde Alberto Nunez Feijoo (61) liderliğindeki PP’nin mümkün bir koalisyon için birinci tercihinin çok sağcı Vox olmasına kesin gözüyle bakılıyor.

VOX’UN MAKSADI İKTİDAR

Vox, 2019’dan bu yana İspanya meclisinde. Üçüncü büyük siyasi güç pozisyonundaki Vox, son lokal seçimler sonrasında 140’tan fazla belediyede de tek başına ya da PP’yle idareye geldi. Şimdiki maksadı ise iktidar ortağı olmak. “Avrupa, Müslüman ülkelerden göçmen kabul etmeyi sürdüremez” tipinden açıklamaları olan Santiago Abascal idaresindeki Vox, Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin açık dayanağına sahip.

KARŞILIKLI SUÇLAMALAR

Sanchez’in muhtemel koalisyon tercihi Çalışma Bakanı Yolanda Diaz’ın liderliğinde küçük sol partilerin birleşmesiyle kurulan Sumar. Bu iki parti iktidar olursa, son dört yıldır olduğu üzere, ayrılıkçı Bask (EH Bildu) ve Katalan (ERC) siyasi partilerin dışarıdan takviyesi kaçınılmaz görülüyor. Halk Partisi ve Vox, Sosyalist Parti ve Sumar’ı “ulusal egemenliği ve bütünlüğü riske atmak, teröristlerle işbirliğinde bulunmak ve vatan hainliğiyle” suçluyor. Sanchez ise Feijoo’nun uyuşturucu kaçakçısı ve kara para aklayıcısı Marcial Dorado ile yakın dostluğuna ait argümanları ve çok sağ tehlikesini gündemde tutmaya çalıştı.

BİLGİ NOTU

İsveç, Finlandiya ve İtalya’da son devirde yapılan seçimlerde çok sağcı partiler koalisyon ortağı olmuştu. Hali hazırda Avrupa Birliği ülkelerinin üçte birinden fazlası popülist ya da çok sağcıların ortak olduğu hükümetlerle yönetiliyor.

KOALİSYON BEKLENTİSİ

– Seçimlere ait son anketler, Halk Partisi’nin yüzde 33-36, Sosyalist Parti’nin yüzde 29’un altında, Vox ve Sumar’ın ise 12.5-13.5 ortasında oy alacaklarına işaret ediyor.

– Anketlere nazaran meclisteki koltuk dağılımı varsayımı ise şu biçimde: PP (129-140), PSOE (106-113), Vox (35-40), Sumar (32-39), öteki siyasi partiler (48-55). Çoğunluk için 176 sandalye gerekiyor.