Kritik faiz kararı yarın! Parası olanlar dikkat! Kuruşu kuruşuna mevduat faizlerini hesapladık…

Enflasyonu dizginlemek için merkez bankaları faiz artırımlarına devam ediyor. Ülkemizde de Hazine ve Maliye Bakanlığı ile eşgüdüm içinde para ve maliye siyasetlerini uygulamaya devam ediyor.

Global olarak inanç ve istikrar ortamının sağlanmasıyla birlikte atılan adımlar piyasalarda fiyatların durağan ve düşüş eğilimine geçmesine neden oluyor. Türkiye’nin CDS primleri düşerken piyasadaki faiz oranları da gerçekliğe uygun hale gelmeye başladı.

MERKEZ BANKALARI FİYAT İSTİKRARININ PEŞİNDE

Merkez bankalarının temel maksadı fiyat istikrarını sağlamak olarak öne çıkıyor. Bunu yapabilmek için tüm imkanlar kullanılarak piyasanın sisteme sokulması ve fiyatların düşüşe geçmesi prensibi kullanılıyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da bu emelle faizlerde artırım yapmayı tercih etti. TCMB, kısa müddette faizi süratli artırdı ve yüzde 35 düzeyine çıkardı.

MEVDUAT FAİZİ ARTIYOR

Merkez Bankası’nın faiz kararını da bankalar takip ederek kredi, kredi kartı ve mevduat faizlerinde yükselişler yapıyor. Ortalama olarak bankalar yıllık yüzde 40-45 ortasında mevduata faiz vermeye başladı. Bankalar ortasında şimdi mevduat yarışı başlamamış olsa da ilerleyen vakitte Merkez Bankası’nın faizi daha da artırması ihtimali mevduata olan talebin de artacağına işaret ediyor. Bu durumda da bankalar mevduat toplamak için faiz yarışına girmesi bekleniyor.

MERKEZ BANKASI KARARINI YARIN AÇIKLAYACAK

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası siyaset faizini yarın açıklayacak. Yüzde 35 olan siyaset faizinin yüzde 37,5’e çıkması beklenirken mevduat faizlerinin de yüzde 45 düzeyinin üzerine çıkması bekleniyor.

REEL FAİZ MAKASI KAPANIYOR

Yıllık enflasyon Ekim ayı için yüzde 61.36 olarak açıklandı. Orta Vadeli Program’da 2023 yılı için enflasyon varsayımı yüzde 65, 2024 için yüzde 33, 2025 için yüzde 15,2, 2026 yılı için de yüzde 8,5 oldu.

Merkez Bankası ise 2023 yıl sonu enflasyon varsayımını yüzde 65, 2024 yıl sonu kestirimini yüzde 36 olarak güncelledi. Banka, 2025 yıl sonunda enflasyonunun ise yüzde 14’e gerileyeceği öngörüsünde bulundu.

Nominal faiz ile gerçek faiz ortasındaki makas da son faiz artırımları ve mevduat faizlerindeki yükselişle kapanmaya başladı. Bankalar yıllık yüzde 45’e varan faiz verirken enflasyon yüzde 61 düzeylerinde gerçekleşiyor ve bu durumda parasını faizde değerlendirenler yüzde 16 oranında enflasyona karşı kayıpta bulunuyor. Merkez Bankası’nın önümüzdeki aylarda faiz artırması halinde gerçek faiz makasının da kapanması bekleniyor.
Kümülatif olarak hesaplandığında ise gerçek faiz makası yıllık yüzde 6’ya kadar düşüyor.

YILLIK YÜZDE 45 FAİZLE 1 MİLYON LİRAYA 1 AYDA 37 BİN 500 LİRA

Parasını mevduatta kıymetlendirmek isteyenler faiz getirisiyle birtakım yatırımlardan daha yüksek gelir elde edebiliyor. Yüzde 45 faizle 1 milyon lirasını faize yatıran mudi 32 günün sonunda parası 1 milyon 37 bin 500 lira oluyor. Öteki bir deyişle 1 milyonuna karşılık 37 bin 500 lira faiz almış oluyor. Parasının faizine dokunmayıp anapara+faiz ile birlikte tekrar mevduat yapması halinde kümülatif olarak faiz karı da belirtilen faiz oranından çok daha fazla artmış oluyor.

Fiyatların dinginleştiği ve gerilemeye başladığı bu devirde arabasını satıp faize koyan birisi ilerleyen aylarda daha düşük fiyattan tıpkı arabasını yerine koyma ihtimaline de sahip oluyor. Ayrıyeten parasını istediği an mevduatı bozarak nakit halde kullanabilecek olmasından ötürü fırsatlara yönelik süratli aksiyon alabiliyor.

Günümüzde İstanbul’da ortalama olarak kiralar 13-20 bin bandında değişkenlik gösteriyor. Yatırım gayeli alınan ve ortalama olarak 2,5-3 milyon lira ortasında değişen bir konut satılıp mevduat faizine konulduğunda ayda 112 bin 500 lira faiz getirisi sağlıyor. Öteki bir deyişle kirası 15 bin lira olsa yüzde 650 oranında kiradan daha fazla yarar sağlıyor. Ayrıyeten fiyatların düşmesi ihtimali göz önüne alındığında her an kullanılabilecek nakit de elde bulunmuş oluyor.

KÜMÜLATİF OLARAK ARTIYOR

Mevduata yatırılan paraya hiç dokunmadan her ay anapara+faiz ile birlikte tekrar kıymetlendirilmesi halinde 12 ay sonunda kümülatif olarak faiz de artmış olacaktır. Düz mantıkla 1 milyon lirası olan ve yıllık yüzde 45 ile parasını vadeye bağlarsa yıl sonunda 1 milyon 450 bin getiri elde eder. Fakat parasının faizini de her ay işletip ve anapara+faiz ile birlikte yine mevduat açarsa yıllık getirisi yüzde 55 düzeyine yaklaşır ve 1 milyon lirası 1 milyon 555 bin lira olur. (Not: Meblağlardan stopaj vergisi düşülmeden hesaplanmıştır)

STOPAJ VERGİSİ NE KADAR?

30.09.2020 tarihinden itibaren açılan yahut vadesi yenilenen TL mevduat hesaplarına ödenen faizlerden vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda yüzde 5, 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda yüzde 3, 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 0 oranında stopaja vergisi alınıyor. Stopaj vergisi yalnızca bankanın verdiği faiz üzerinden alınıyor, anapara üzerinden alınmıyor.

KUR MUHAFAZALI MEVDUATTAN ÇIKIŞ HIZLANDI

Kur Muhafazalı Mevduatlara olan talep faizlerdeki düşüşle birlikte önemli oranda azaldı. KKM’den çıkan vatandaşların bir kısmı yine dövize geçerken bir kısmı da mevduat tarafına parasını park etmeye başladı. KKM’nin ilerleyen periyotlarda talebin çok düşmesi nedeniyle kalkması da beklentiler dahilinde bulunuyor.

BANKALARLA FAİZ PAZARLIĞI YAPIN

Bankalarda vadeli mevduat hesabı açacaksanız kesinlikle faizle ilgili pazarlıkta bulunun. Örnek vermek gerekirse tabela faizi yüzde 40’sa yüzde 41-42 aralığında faiz verebilme imkanları bulunuyor. Bunun nedeni de banka şubelerine gaye belirlemesi nedeniyle şube elinde mevduatı kaçırmak istemiyor.

İNTERNET YERİNE ŞUBE ÜZERİNDEN SÜREÇ YAPIN

İnternetten vadeli mevduat açtığınızda valör tarihine dikkat edin. Kimi bankalar parayı 1 gün valörlü olarak mevduata aktarıyor ve faiz kaybınız da 1 gün olmuş oluyor. Bu durumla karşılaşmamak için bankaya gitmek yerine şubeyi arayarak şube üzerinden vadeli mevduat hesabınızı açtırmanız menfaatinize olacaktır.

‘HOŞGELDİN FAİZİ’NE ALDANMAYIN

“Hoşgeldin Faizi” denilerek yalnızca bir ay yüksek faiz verip öteki aylar piyasa gerçeklerinden uzak faiz veren bankalar yerine devamlı yüksek faiz veren bankaları tercih etmeniz gerekiyor. Bunu da birtakım internet uygulamalarıyla tespit edebilirsiniz.

İLGİNÇ PROSEDÜRLERLE ZORUNLULUKLARI KABUL ETMEYİN

Yüksek faiz vermek için kredi kartıyla harcama limiti, fatura ödeme üzere değişik uygulamaları olan bankalar yerine yalnızca paranız üzerinden sizi müşteri olarak kabul eden bankalarda daha az prosedürle paranızı değerlendirebilirsiniz.

MEVDUATTAKİ PARANIN 400 BİN LİRASI DEVLET GÜVENCESİNDE

Yurt içi şubelerde; resmi kuruluşlar, kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlara ilişkin olanlar haricindeki, TL, ve değerli maden cinsinden mevduatlar, her bir mevduat bankasında her bir kişi için, 2023 yılında 400 bin TL’ye kadar sigorta kapsamında bulunuyor.