Kargo dronları kapıyı çalacak

Günümüzde dronlar çok farklı alanlarda kullanılabiliyor. Havadan görüntü çekmek şu anda en parlak işleri. Lakin sanılandan çok daha fazla bölüm onları kullanmak için yatırım hazırlığında. “Yarış” sınıfı yüksek sürate ulaşabilen versiyonlarıyla bir spor aracı olarak da hayatımızda yer edinebilirler. Yeni birçok dron modeli taşıdıkları kameralar, yapay zeka sistemleri ve sensörler ile kaza yapma sıkıntısını neredeyse büsbütün ortadan kaldırıyor ve bu sayede fabrika alanları inceleme vazifelerinde de faal olarak kullanılıyorlar. Tıpkı vakitte dronların arama kurtarma faaliyetlerine olan tesiri de azımsanmayacak düzeyde. Her yıl termal kameralarla donatılan dronlardan yardım alınarak yüzlerce hayat kurtarılıyor. Drone’larla büyük tarım yerlerini süratli bir biçimde inceleyen, ekinini ilaçlayan çiftçiler de giderek artıyor.

UÇAN KARGOLAR

Drone’ların son devirde önemli halde öne çıktığı alanlardan biri de “kargo taşımacılığı”. E- ticaret şirketlerinin öncülüğünde kargo ve posta, restoran ve sıhhat bölümlerinde ve onlara hizmet veren kuruluşlarda uzun müddettir bu bahiste denemeler yapılıyor. Örneğin geçtiğimiz yıllarda dev pizza firması Dominos’un dronlarla pizza taşıma konusunda çok ses getiren adımları olmuştu.

Bu planı 2022’de hayata geçiren ise Amazon. Dünyanın en büyük alışveriş firmalarından olan Amazon, ABD’de dronla kargo teslimatına başladı. Bunun için Prime Air isimli bir servis başlatan ve kendi hazırladığı dron modelleriyle 2.2 kg düzeyindeki yükleri müşterilerinin kapısına kadar havadan götüren firma, şimdilik yalnızca düşük yük ve uzunluktaki yüklere odaklanıyor zira şirket gönderilerinin yüzde 85’inin 2 kg altında olduğunu söylüyor.

Kişilerin paketlerini art bahçelerine dronla bırakan ve bunu ileride birçok kentte standart hale getirmek ismine önemli çalışmalar yapan Amazon, tek şarjla 24 km menzil sunan dron modelleriyle şimdilik geniş çaplı kullanım gerçekleştiremiyor.

SIKI KURALLAR VAR

Sistem şu anda yalnızca muhakkak pozisyonlarda etkin edildi. Bu pozisyonlarda da bir ayda 10’dan daha az meskene hizmet verilebiliyor. Bunun ardında ABD merkezli kurallar zinciri olduğuna dikkat çekiliyor. FAA kuralları kapsamında dronun bir yoldan geçmeden evvel insan denetimine gereksinimi var. Yani insanların yerini alması için tasarlanan bir dron, şu anda beşere bağımlı. Bu durum değişmeden Amazon’un alanda büyük bir atılım yapması çok mümkün görünmüyor.

Bu ortada süreç üzerinde yalnızca Amazon çalışmıyor. İnternet devi Google’ın çatı şirketi Alphabet, Wing ismi verilen teşebbüsü ile ABD merkezli olarak dron ile kargo taşıması yapan bir başka isim. Amazon üzere 2 kg düzeyindeki yüklere odaklanan firma, süreçte drona bir ip ile bağlanan özel taşıma hazneleri kullanıyor. Müşterinin meskenine gidildiği vakit dron güvenlik risk yaratmamak ismine direkt olarak yere inmiyor, ip yardımıyla taşıdığı paketi aşağıya indiriyor. Bu sayede inançlı sayılacak bir süreç elde ediliyor, hava aracı insan ve hayvanlardan uzak tutuluyor. Burada bilhassa hayvanları müdafaa çok değerli zira köpekler bahçelerine inen bir drona kesinlikle saldıracak ve yüksek süratli pervanelerden ötürü ziyan görecektir.

MİNİ PARAŞÜTLE TESLİM DE YAPILIYOR

Süreçte son periyotta ses getiren firmalardan biri de Zipline oldu. Geçtiğimiz hafta “Platform 2 (P2)” sistemini karşımıza çıkaran firma, Amazon ve Wing’in tahlilleri üzere kentler içerisinde ufak yüklerin dron ile taşınmasına odaklandı. Burada P2 Zip eVTOL hava aracına entegre “droid” ismi verilen araçlardan yardım alan firma, Wing’in tahlili üzere aldığı paketi belirlenen pozisyona ulaştığı vakit dronu yere indirerek teslim etmiyor. Bunun yerine drona bağlı “droid” aşağıya indiriliyor, üzerinde bir pervane yer alan bu droid rüzgârlı havalarda dahi belirlenen noktaya çok isabetli formda inerek taşıdığı paketi teslim edebiliyor. Daha sonra kablo ile üste çekilen droid, dron ile bir arada geriye dönüyor. Firmanın paketleri daha açık ve uygun pozisyonlarda ufak paraşütlerle yere indirdiği bir çalışması da var. Zipline şu anda etkin olarak sıhhat merkezlerine küçük paraşüt yoluyla kan ve öbür tıbbı kargo teslimatlarını yapıyor.

GELECEK GÖSTERİMLERİ

Bu ve gibisi sistemlerin geniş çaplı genel kullanımı için önümüzde tahminen bir 10 yıl daha var lakin süreçte şimdiden çok büyük atılımlar yapılıyor. Gelişen batarya teknolojileriyle temaslı olarak ileride çok daha uzak uzaklıklarda çalışabilir hale gelecek dronlar, kargo nakliyatını yalnızca şehiriçi transferlere da özel bırakmayacak. Şu anda birçok firma daha büyük boyutlu elektrikli dron modelleriyle şehirlerarası yük taşıma konusunda da çalışmalar yapıyor.

kargo taşımanın geleceğinde yalnızca havadan vazife yapan dronlar da yer almıyor. Günümüzde kaldırımlardan giden ufak araçlar ile otonom olarak kargo teslimatı yapan firmalar da artıyor. Hatta bu bahiste Türkiye merkezli olarak kimi etkin testler de yürütülüyor. Dronlar üzere bu otonom araçların genel kullanıma girmesi için de önümüzde daha uzun bir süreç bulunuyor.