İstanbul’un yeni merkezini oluşturuyoruz
“Biz bir markayı Türkiye’den çıkarıp dünyalı yaptık. Artık ‘10 yılda dünyanın en savlı turizm kümelerinden biri oluruz’ diyecek özgüvenimiz var…” Bu kelamlar Rixos Otelleri’nin kurucusu Fettah Tamince’ye ilişkin. Kendi muvaffakiyetini sorgulasa, ‘neye nazaran, kime nazaran başarılıyım’ dese de Tamince artık amaçlarını çok daha argümanlı koyuyor. Hem Rixos’la hem de yeni markalarla küresel arenada çok daha güçlü bir pozisyon hedefliyor. Bu ortalar Tamince’nin en kıymetli gündem hususu ise açılışı yaklaşan Tersane İstanbul. ‘İstanbul’un yeni merkezi olacak’ dediği proje için şimdiye kadar 40 milyar TL harcanmış. Tamince’yle projenin detaylarını konuştuk.
* Turizm dalı dönemi beklentilerin altında geçiriyor sanırım…
2023’te enflasyon yalnızca Türkiye’yi değil herkesi etkiledi. Avrupalılar 4-5 kat enflasyon oranları görmeye başladı. Seyahatlerde bir yavaşlama oldu. Daha evvel 10 gün tatil yapanlar, 4-5 güne indirdiler. Bu ortada Ruslar 2023’e daha hazırlıklı girdi. Türkiye’den diğer ülkelere de gitmeye başladılar. 2023’te yüksek harcama kapasitesi olan birçok konuk, yeni alternatiflere yöneldi.
* Turistin diğer ülkelere gitmesinde sebep fiyat mıydı?
İstanbul’u geçen sene çok kişi keşfetti. Geldi, yeterli otellerde kaldı, uygun para harcadılar. Bu sene de Barcelona’ya gideyim, Paris’e, Lizbon’a gideyim dediler. Yani bu yalnızca bütçesel değil.
FİYATLAR İNMEYE BAŞLADI
* Biraz kıymetli kalmadık mı rakiplere nazaran. Mesela Yunanistan’a göre…
Fyatlarımız hala çok uygun. Yunanistan’daki düzgün otelleri, âlâ otellerle kıyasladığınızda hala düşüğüz. Bu ortada fiyatlar bayağı aşağı inmeye başladı. Turizmcinin para kazanma ihtimali düşünceli.
* Turizmcinin öz tenkit yapması gerektiğini düşünüyor musunuz?
Bakanımız sayıları açıkladı, geçen yılın üstündeyiz. Ben Türkiye’yi başarısız görmüyorum. Yandık bittik üzere bir durum yok. Turizm yeterli, daha da güzele masraf. Bir de sorun yalnızca otellerin sorunu değil. Lokal idareler, merkezi idare daima birlikte birtakım işleri daha farklı yapmamız lazım. Bodrum geçen sene fevkalade sayılar elde etti. Pekala altyapı meselemizi çözdük mü? Yok. Dönemi uzatıcı yeni faaliyetler getirdik mi? Yok. Tüketiciye her yıl birebir şeyi sunarak başarılı olamazsınız. Tıpkı şey İstanbul için de kelam konusu.
* Ne eksik pekala?
Etkinlik yok. Avrupa’da bir kentin yıllık takvimine bakın, bir hafta moda haftası var. Bir hafta Sinema Şenliği var. Bir hafta tenis turnuvası var. Geçen sene işler çok yeterliydi, otur bekle, bu sene de gelsinler diye bir şey yok.
* Tersane İstanbul nasıl gidiyor? Açılış ne vakit?
Asıl merkezini, kalbini bu sene açacağız. Tersane İstanbul şu anda bizim için en kıymetli yatırım. Yalnızca bizim için değil, İstanbul için de çok kıymetli bence. ‘İstanbul nasıl daha fazla turist çeker, turist nasıl daha fazla harcar’ sorularına yanıt olacak bir yatırım bence. Tamamlandığında tek başına İstanbul’a milyonun üstünde artı turist hem de üst seviye konuğu getirebilecek bir yatırım. Biz aslında İstanbul’un yeni merkezini oluşturuyoruz. Hangi metropolle giderseniz gidin, Paris, New York fark etmez, rahat yürüyebiliyorsunuz. Birçok yere otomobil kullanmadan, taksi peşine düşmeden ulaşabiliyorsunuz. Yeme içme yerlerine, alışveriş alanlarına gidebiliyorsunuz, kültürel yerleri gezip, müze dolaşabiliyorsunuz. İstanbul’da her şey birbirinden kopuk. Biz bunları Tersane İstanbul’da çözüyoruz.
* Nasıl çözüyorsunuz?
4 tane birbirinden âlâ otelimiz var. 2 müze var. Şanzelize’den daha uzun bir caddemiz var. Dünya çapında kıymetli markaların her birinin buraya ilgisi var. Her türlü aktivitenin yapabileceği 3 meydanımız var. Çocuk cümbüş alanlarımız, gösteri alanlarımız var. Tarihle esasen iç içeyiz. Deniz ulaşımımız çok kolay. Aslında biz orada bir ekosistem kuruyoruz. Gelecek yıl ağustosta burada tüm dünyanın dikkatini çekecek dünya çapında bir konser olacak.
* Bir Tayyip Erdoğan müzesi de mi olacak?
Evet içeride değil lakin çabucak yanımızda olacak.
KİME NAZARAN NEYE NAZARAN BAŞARILIYIM
* Sıfırdan başlama öykünüz çok yazıldı çizildi, tekrar sormayacağım ancak bu noktayı hayal etmiş miydiniz ve bundan sonrası için hayaliniz, maksadınız ne?
Ben kendimi çok başarılı biri olarak görmüyorum açıkçası. Hani neye nazaran, kime nazaran başarılıyız… Bizim mahalledekilere kıyasladığımızda başarılıyım. Dünyada son 10 – 20 yılda gelişen şirketlerin onların ulaştıkları kıymetlere baktığınızda da, ‘biz burada niçin olmadık?’ diyorum. 10-15 yıl evvel bu noktayı öngörüyordum evet, ancak onun öncesinde aslında o binince sahip değildim. Bundan sonrasına dair planım 10 yıl içinde dünyanın en tezli turizm kümelerinden biri olmak. Artık o öz itimadımız var. Mesela geçen hafta Rixos Dubai diye Dubai’nin en değerli gayrimenkul projelerinden birini çıktık. 24 saatte çıktığımız dairelerin hepsini sattık.
BODRUM RİXOS’TA BOŞ YER YOK
* Sizde nasıl doluluklar? Mesela Bodrum’da oteller boş kaldı. Bodrum Rixos nasıl?
Bizde genel olarak kötü değil açıkçası. Karlılıklarımız geçen yılki üzere olmayabilir. Lakin planladığımız dolulukları yakalıyoruz. Bodrum bütün kümenin en başarılı tesislerinden biri. Şu anda boş yer yok.
* 2017’de Accor Kümesi Rixos’a ortak olmuştu. Siz de ‘her şey dahili’ dünyaya taşıyacaktınız. Bu işbirliğinde nasıl aralık katedildi
şimdiye kadar?
Evet onlar Rixos’tan aldılar. Ve birlikte bir her şey dahil platformu kurduk. Dünyanın rastgele bir yerinde bir otel her şeyi dahil yapıldığında, bizim ortak olduğumuz platform üzerinden yapılıyor. Şu anda 3-4 adedinde var. Sistemi yavaş yavaş büyütüyoruz. Mısır’da açıyoruz artık. Meksika’da açacağız. Her gün masamızda yeni otel fırsatları var. Bugün meskenden ofise gelinceye kadar tekrar 3 tane teklif geldi. Şu anda işleyen 40’ın üzerinde tesise yaklaştık. Lakin imzalananlar ve açılma planı yapılanlarla birlikte 2 yıl içinde 100’ü geçiyoruz. Bu ortada Land of Lagend’ı da farklı ülkelere taşımak istiyoruz. Birinci Dubai’ye gideceğiz. Sonra Asya ve Amerika’yı düşünüyoruz.
LOBİSİZ, RESEPSİYONSUZ OTELİN ÖTESİ BİR OTEL
* Bu 2 markayla mı yola devam edeceksiniz?
Gruptan bağımsız, büsbütün kendi yatırımımla yeni bir otel markası çıkarıyorum. Birinci şubesi Tersane İstanbul içinde bu yıl sonuna kadar açılacak. Fakat bu otelden öte bir şey, otelcilik kesiminin yeni bir bakış getirecek bir format olacak. Dünyada da bir birinci olacak.
* Otelden öte derken neyi kastediyorsunuz?
Otelcilikle ilgili tanım ettiğimiz hiçbir şey oraya uymuyor. Lobi yok, resepsiyon yok. Birçok şeyi alt üst edilen bir konseptle geliyoruz. Çok lüks bir mermer yahut çok değerli bir anahtarın çok ötesinde bir farktan kelam ediyorum. Biz bir markayı Türkiye’den çıkarıp dünyalı yaptık. Ve çok önemli bir deneyime ulaştık. Artık geriye döndüğümüzde neyi eksik yaptık, neyi fazla yaptık, neyi daha düzgün yapabilirdik çok uygun biliyoruz.
İSTANBUL 500 MİLYON KİŞİNİN BAŞŞEHRİ OLDU
* Öteki ne çeşit aktiviteler planlıyorsunuz Tersane İstanbul’da?
Dünyanın en uygun kürek yarışını biz Haliç’te yapacağız. İstiyoruz ki o hafta İstanbul’a gelen çok güzel giyinsin, çok eğlensin. Açılışta ve kapanışta büyük gösteriler olsun. Çağdaş Sanat Fuarı Contemporary de artık orada olacak. 2 haftada bir, ayda bir dünyanın dikkatini çekecek faaliyetler yapacağız. Bu bizim için yalnızca ticari bir iş değil. Tıpkı vakitte topluma bir şey veriyorsunuz.
* Yatırım meblağı ne oldu? Projenin konut ayağı da var. Satış başladı mı?
Yatırım 40 milyar TL’ye ulaştı. Otellerle bitişik olan rezidanslar satışa çıktı. Satışlar güzel. Esasen neredeyse yüzde 50’sini yabancı alıyor.
* Kozmopolit bir proje olacak yani…
Bence artık hepimizin ortak uğraşı şu olmalı; İstanbul niçin Londra’nın, Paris’in önüne geçmesin? 20 yıl evvel THY Avrupa’nın en düzgün hava yolu olacak deseler, ‘Ya olur mu’ derdik. Biz bunu başardık. Bir sonraki etap İstanbul’u dünyanın çok değerli kozmopolit bir merkezi haline getirmek. Dünyadaki şu son gelişmelere baktığınızda İstanbul neredeyse 500 milyon kişinin başşehri oldu. Koca Rusya dünyaya İstanbul üzerinden bağlanıyor. İran, Irak, Orta Asya. Doğu Avrupa, Balkanlar hepsi o denli.
ARABAM 15 YILLIK TELEFONUM ESKİ MODEL
* Bu ortada yurtdışı otellere Türkiye’den eser de gönderiyor musunuz?
Peynirinden zeytinine kadar Türkiye’den gönderiyorum. Dış ticaret açığını gördükçe kahroluyorum. Hepimiz fecî bir lüks tüketimine alıştık. Oturduğum mahallede her meskenin önünde 3-4 son model otomobil. Gereksinimimiz olmayan şeyleri almak için çok fazla çaba ediyoruz. Geçenlerde bir arkadaşımın ayakkabı sayısını görünce şok oldum. Her bir ayakkabı için yurt dışına gönderiyoruz. Bu şuuru oturtmamız, artık daha tavırlı olmamız lazım. Bazen benim telefonumu biri görüyor, ‘ya Fettah Beyefendi hala değiştirmedim telefonu’ diyor. Kardeşim telefon çalışıyor, neden değiştireyim. Yahut otomobilimi görüyorlar, ’15 yıldır bunu kullanıyorsun’. Evet kullanıyorum. Esasen 15-20 yıl binmek için aldım.
* Lakin TOGG da aldınız galiba…
Tabii Togg’um gelince aslında bir tek onu kullanacağım.
SİNGAPUR’UN KURUCUSU İLGİMİ ÇEKİYOR
* AKŞAM 6-7’den sonra iş yok. Konuta iş götürmüyorum. Çocuklarıma, torunlarıma vakit ayırıyorum
* VAKİT buldukça tenis oynuyorum, yürüyüş yapıyorum, yüzüyorum. Ve çok kitap okuyorum. Çok seyahat ederim. Nitekim çok meraklıyım. Bir ayın 10 günü Türkiye’deysem, 20 günü dışarıdayım.
* BU ortalar Singapur’un kurucusu Le Kuan Yew ilgimi çekiyor. Onunla ilgili 2-3 kitap okuyorum.
* BİR de sıhhatle ilgili bayağı kafayı yoruyorum. Kaliteli yaşlanma sanatı ilgimi çekiyor. O hususta çok okuyorum, ne yapabiliriz diye bakıyorum