İsrail’de kara harekâtı bilmecesi… Dikkat çeken yorum: İtimat krizini daha da şiddetlendiriyor

İsrail, Hamas’ın Aksa Tufanı Operasyonu’na misilleme olarak Gazze’yi vurmaya devam ediyor.

Gazze’de meyyit sayısı 5 bini geçerken dünya ‘İsrail neden kara harekâtı yapmıyor’ sorusuna karşılık arıyor.

Kötü hava şartları, bölgeye daha fazla ABD ögesinin gelmesi ve rehinelerin kurtarılması için mühlet kazanmak üzere pek çok argüman sunularak ertelenen kara harekâtı İsrail’de hudutların gerilmesine neden oldu.

Haaretz’in ‘İsrail, Gazze Kara Harekâtı Öncesinde Hudut bozucu Bir Bekleme Oyunu Oynuyor’ başlıklı haberinde bu duruma şu sözlerle dikkat çekiliyor;

‘Gazze’de kara operasyonunun başlatılmasındaki gecikme, hükümet ile ordu ortasındaki ve hükümetin kendi içindeki inanç krizini daha da şiddetlendiriyor.’

İsrailli gazete ‘Gazze Şeridi’nde kara hareketi için artan bekleyiş halkın, ordunun ve hükümetin hudutlarını yıpratıyor’ yorumunda da bulundu.

İsrail ordusunun tümenlerini savaşa göndermeden evvel birliklerin yüzde yüz hazır olmasını istediği ve bu nedenle erteleme istediği de sıkça lisana getiriliyor.

Ancak İsrail’in son 30 yıldaki savaş sicili göz önüne alındığında, öteki bir faktörün de işin içinde olduğu düşünülebilir: IDF kara birliklerinin savaşa girmesi tarafındaki derin isteksizlik.

Arap ülkeleri ile girdiği savaşlardan zafer ile ayrılan İsrail bu çatışmaların sonunda her vakit toprak kazanan taraf oldu.

New York Times, ABD’nin İsrail’den operasyonu süreksiz müddetle askıya almasını istediğini yazmış, ABD Dışişleri Bakanı Blinken bu bahiste yorum yapmaktan kaçınmış, Tel Aviv ise iddiayı yalanlamıştı.

Bu savaşların hepsinde de kara birlikleri kilit rol oynadı. Lakin kara hareketi konsepti 1973 Yom Kippur Savaşı’nın akabinde çökmeye başladı.

Her ne kadar bu çatışma İsrail’in kara kuvvetlerinin zaferiyle sonuçlanmış olsa da, IDF tanklarının beklenmedik kayıpları ve gençleri savaşa gönderen başkanlara olan itimadın gibisi görülmemiş bir biçimde düşmesi, İsrail için bir dönüm noktası oldu.

SESSİZ İHTİLAL: KAYNAKLAR İSTİHBARAT VE HAVA KUVVETLERİNE AYRILDI

Sonraki yıllarda IDF’nin kara kuvvetlerini ikiye katlamasına karşın değişimin tohumları atıldı.

Maliyetli kara savaşlarından kaçınmak ve İsrail’in düşmanlarına karşı sahip olduğu teknolojik avantajdan tam manasıyla yararlanmak isteyen IDF, kaynakların istihbarata ve hava kuvvetlerine aktığı kavramsal bir ihtilal gerçekleştirdi.

İsrail savaş planlarını hassas füzeler ve gelişmiş istihbarat kapasitesi kullanmak üzerine kurdu. Bu planın temeli ordunun en az kayıpla kilit noktalara saldırarak düşman askeri sistemini yok etmesiydi.

1990’larda Güney Lübnan’da Hizbullah’a karşı düzenlenen iki büyük ölçekli operasyon sırf topçu ve hava atakları ile gerçekleştirdi. Operasyonlar kara hareketi içermiyordu.

İsrail, 2000 yılında tek taraflı olarak Lübnan’dan çekildi. İsrail, Gazze’de de misal bir adım atarak 2005’teki Çekilme sırasında tüm sivilleri ve askerleri geri çekmişti.

Çekilmeden bu yana İsrail’in operasyonları giderek daha fazla ateş gücüne dayalı caydırıcılık üzerine odaklandı.

Gazze’den çekilme ve tıpkı vakitte Batı Şeria’da imaline başlanan duvar, İsrail’in müzakere yoluyla barış bahtından vazgeçerek Filistinlilerle olan uyuşmazlığını onları tecrit ederek çözme dileğini yansıtıyordu.

2006’daki İkinci Lübnan Savaşı, evvelki operasyonlarda olduğu üzere büyük hava ataklarıyla başladı. Lakin hava kuvvetlerinin Hizbullah’ın İsrail’e roket hücumlarını durduramayacağı anlaşılınca, kara kuvvetleri yavaş yavaş devreye girdi.

Dönemin 162. Tümen kumandanı General Guy Tzur’un ‘Hafızama kazınan şey, karar vericilerin kara hareketi başlatırken sergilediği zorluktu’ kelamları ordu ve siyasi kanadın kara operasyonlarına bakışını net bir biçimde gözler önüne seriyor.

2011’de Demir Kubbe’nin gelişinden sonra İsrail, Hamas’a karşı iki büyük çatışma daha yaşadı. 2012’de IDF büsbütün uzak ateş gücüne güvendi ve asker göndermedi.

2014’teki sonlu kara ilerlemesi ise tünellere karşı savunma gayretinin bir kesimiydi. 2019, 2021, 2022 ve 2023’teki daha küçük çatışmalar, sırf havadan, denizden ve topçu ateşinden oluşuyordu ve kara saldırısı yoktu.

Bu caydırıcılık operasyonları, günlerce yahut haftalarca süren hava ve topçu ataklarıyla, akabinde İsrail önderlerinin caydırıcılığın yine tesis edildiğine dair garantileriyle birlikte ateşkesle neticelendi.

IDF’nin hâlâ Gazze’de geniş çaplı bir kara harekâtı yapıp yapmayacağı ya da İsrail başkanlarının bu türlü bir operasyon buyruğunu verecek cürete sahip olup olmadığı konusunda çok yakında bilgi sahibi olacağız.

Şimdilik askerler mevzilerde telaşla bekliyor, Hamas ise savunmasını hazırlamaya devam ediyor.