İMECE ile TÜBİTAK’ın uydu sistemlerine ihracat yolu açıldı

Türkiye’nin yerli ve ulusal olarak üretilen birinci yüksek çözünürlüklü gözetleme uydusu İMECE, cumartesi günü Amerika Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’nden yörüngesine fırlatıldı. Yüzde 90 yerlilik oranına sahip İMECE’den birinci sinyal de tıpkı gün içerisinde alındı. İMECE’de, elektro-optik kamera üzere kritik bileşenin yanı sıra uçuş bilgisayarı, elektrikli itki, yönelim ve yörünge belirleme, güç ve haberleşme alt sistemleri TÜBİTAK Uzay tarafından tasarlanıp üretildi. 680 kilometre irtifada konumlanan İMECE, 5 yıl boyunca gaye teşhis ve tespit, doğal afet, ziraî uygulamalar üzere birçok alanda hizmet verecek. Uydu, dünyanın her yerinden manzara elde edebilecek.

‘DÜNYA İLE RAKABET ETME NOKTASINDAYIZ’

TÜBİTAK Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal, Türkiye’nin müşahede uyduları konusunda 2011 yılına kadar kendi eserinin olmadığını söyledi. Mandal, “2011’de Rasat ile birinci defa müşahede uydumuzu yaptık. Sonrasında Göktürk-2 olarak müşahede uydumuzu yaptık ve hala misyonda. Biri 7,5 metre, oburu de 2,5 metre çözünürlüğe sahipti. Müşahede uyduları konusunda dünyada rekabet etme noktasındaysanız birinci sorulan soru şudur; sizin çözünürlüğünüz ne kadar? O yüzden hem metre altı çözünürlüğe sahip olmak hem de bu uyduyu sizin tasarlıyor ve üretiyor olmanız çok kıymetli” dedi.

‘TÜRKİYE’NİN UZAY TARİHÇESİ OLUŞMAYA BAŞLADI’

Dünyada, uydusunu dizaynından fırlatmaya hazır hale getirilmesine kadarki basamakları yapabilen ülke sayısının 10’u geçmeyeceğini belirten Mandal, “İMECE’de tüm bu etapları TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü’ndeki 200’e yakın arkadaşımız gerçekleştirdi. Bunun çok kritik bileşenleri var. Birisi, yüksek çözünürlüğü sağlayan elektro-optik kamera. İkincisi uçuş bilgisayarı. Siz bir uyduya sahip olabilirsiniz; fakat yazılımlar size ilişkin değilse güvenlik açısından daima risk altındasınız. Siz bir teknoloji geliştirebilirsiniz; fakat uzayda tarihçe kazandırmadıkça yalnızca bir teknolojiden ibaret olur. Türkiye’nin, cumartesi sabahı prestijiyle uzay tarihçesi oluşmaya başladı. Siz ileride bir kritik bileşen satacaksanız size ‘Ne kadar tarihçeli kritik bileşeniniz var?’ diye sorarlar. Geçmişte Rasat ve Göktürk-2’den belirli tarihçeli olan ekipmanlarımız vardı; lakin optik kameramız birinci kere tarihçe kazanıyor” diye konuştu.

‘REKABETİN GÖSTERGESİ İHRAÇ EDEBİLMEKTİR’

Uydu fotoğraflarının geçmişte yurt dışından satın alındığını söyleyen Mandal, “Şimdi biz imajları elde edebiliyor, hatta satabiliyor hale geleceğiz. Uydu konusunda rekabet edebilmenin göstergesi ihraç edebilmektir. İhraç, 2 boyutta da olabiliyor. Hem kritik bileşen hem de sistemin kendisi boyutunda olabiliyor. Dost ve müttefik ülkelerden birisi tarafından optik kameramız talep edildi. Biz şu an 2 kamerayı onlar için üretiyoruz. Yeniden dost ve müttefik ülkelerden birisinin ihalesine katıldık. Bugüne kadar daima o bilindik ülkeler teklif verebiliyordu. Biz uydu sistemi olarak teklif verdik ve kısa listeye de geçtik. Şu an kıymetlendirme etabında, bu da kıymetli bir şey. Bizim teknolojimiz hem bileşen hem de sistem boyutunda yalnızca kendi ülkemiz için değil yurt dışı için de geçerli hale geldi” sözlerini kullandı.

‘METRE ALTI BİR KALİTE GÖSTERGESİDİR’

İMECE’nin sahip olduğu metre altı çözünürlük yeteneğinin neden değerli olduğu hakkında ise Mandal, “Ne kadar çok çözünürlük artarsa o kadar yanlışsız tespit mümkün olacaktır. Gelecek açısından da bütün ülkelerin yapmaya çalıştığı daha yüksek çözünürlüklü uydular. Bizim hedefimiz da bu olacaktır. Metre altı burada bir kalite göstergesidir. Cumhurbaşkanımızın bu mevzuda ortaya koyduğu ’10 büyük ülkeden biri olmak’ tahminen buradaki en uç noktalardan bir tanesi” açıklamasında bulundu.

‘DAHA ERKEN İMAJ ALACAKLAR’

Mandal, İMECE’nin ne vakit manzara alacağına ait de, “Arkadaşlarımız sürpriz yapmayı seviyorlar. Natürel biraz daha risk alanında çalıştıkları için bu bahiste emniyetli davranıyorlar. O yüzden 10 ila 15 gün ortasında manzara alacaklarını söylüyorlar; lakin ben inanıyorum ki daha erken imaj alıp bizimle de paylaşacaklar. Heyecanla beklemeye devam edeceğiz” dedi.

‘TÜRKİYE’NİN FIRLATMA RAMPASI GELİŞTİRMESİ İÇİN YOL HARİTASI VAR’

İMECE’nin ABD’li bir firma tarafından uzaya fırlatıldığını ve uzaya uydu fırlatma işinin de başlı başına bir yetenek olduğuna değinen Mandal, “Milli Uzay Programı’nın gayelerinden bir tanesi de Türkiye’nin kendi fırlatma ünitesine sahip olması. Türkiye uygun bir fırlatma lokasyonunda olmayabilir; ancak bu teknolojiyi geliştirecek bir ülke olması gerekiyor. Türkiye’nin kendi fırlatma rampasını ve teknolojisini geliştirmesi için bir yol haritası var” dedi. (DHA)