İhracatta tüm vakitlerin en yeterli ‘Ekim’i
TİCARET Bakanlığı ekim ayı dış ticaret bilgilerini açıkladı. Ekim ayında ihracat, geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 7.4’lük artışla 22 milyar 873 milyon dolara yükseldi. Ekimde ithalat artışı da sürat kesti; yüzde 1.3 artarak 29 milyar 594 milyon dolar oldu. Geçen ay dış ticaret açığı da bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 15 azaldı ve 6.7 milyar dolar oldu. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Allah’a şükürler olsun. Tarihin en yüksek ekim ayı kıymetine ulaştık” dedi.
Ömer Bolat
Ticaret Bakanı Bolat, ekim ayı dış ticaret sayılarını açıkladığı basın toplantısında dünya iktisadının pandemi, Rusya-Ukrayna savaşı ve artan fiyat baskıları üzere faktörler altında yavaş ve istikrarsız bir toparlanma sürecinde olduğuna dikkat çekti. Bu ortamda üretim ve ticarette bariz bir zayıflama yaşandığını vurgulayan Bolat, AB’nin ithalatının ocak-ağustos periyodunda yüzde 13.6 oranında gerilemesinin bölgedeki talebin ne kadar sert yavaşladığına işaret ettiğine dikkat çekti ve su tabloya şubatta yaşanan zelzelenin de eklenmesine karşın Türkiye’nin ihracatta sürat kesmediğini söyledi.
Bolat toplantıda şu bildirileri verdi:
TARİHİ REKORU AŞTIK
“Genel manada yaşanan tüm zorluk ve problemlere karşın ihracatımız, temmuzdan sonra aylık bazda yükselişine ağustos ve eylülün akabinde ekimde de devam etmiştir. Ekimde ihracatımız bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 7.4 oranında artarak 22.9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Böylelikle en yüksek ekim ayı ihracat kıymetine ulaşılmıştır. Dış ticaret açığımız geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 14.9 gerileyerek, 6.7 milyar dolar olmuştur. Son 12 aylık ihracat ise yüzde 0.7 artışla 254.8 milyar dolarla 2022 yıl sonundaki tarihi rekor seviyesi bir sefer daha aşmıştır. İhracatımız temmuz ayında 20.1 milyar dolar gerçekleşmesinin akabinde, ağustosta yüzde 8.2’lik artışla 21.6 milyar, eylülde yüzde 4.2’lik artışla 22.5 milyar dolara yükseldi. Kelam konusu artış serisinin ekim ayında da (yüzde 1.7 aylık artış) 22.9 milyar dolar ile yükselişine devam ettiğini vurgulamak isterim. Bu muvaffakiyetin önümüzdeki aylarda da devamını temenni ediyorum.
2022’de yüzde 36.9 olan orta-yüksek ve yüksek teknolojili eser ihracatının imalat içindeki hissesi, bu yılın 10 ayında yüzde 40.3’e yükseldi.
TEKNOLOJİ İHRACATI ARTIYOR
Pazar çeşitlendirmesi ve Türk eserlerinin dünya pazarlarında tanıtımı noktasında Türkiye Yüzyılı’na yeni projelerle adım attık. Hazırlıklarını tamamladığımız ‘2028 İhracat Tanıtım ve Pazarlama Vizyonu’muzla sektörel bazlı bir tanıtım ve pazarlama stratejisi düzenleyerek tanıtım faaliyetlerini amaç ülke-hedef bölüm odaklı, nizamlı ve devamlılık gösteren bir yaklaşımla ele alıyor, Türk malı ve hizmeti imajını daha da güçlendirmeye yönelik çalışıyoruz.
İTHALATTA HUDUTLU ARTIŞ
İthalatımız da emsal biçimde temmuz ayında 32.3 milyar dolar gerçekleşmişti. Akabinde yıllık bazda ağustos ayında yüzde 7 gerileyerek 30.3 milyar dolar, eylülde yüzde 14.6 oranında gerileyerek 27.5 milyar dolar olmasının akabinde ekimde yüzde 1.3 ile hudutlu bir artış yaşayarak 29.6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Misal bir tablo ihracatın ithalatı karşılama oranında da izlenmekte ve bu oran son 4 aydır artmaktadır: Temmuzda yüzde 61.9, ağustosta yüzde 71.3, eylülde yüzde 81.8 ve ekimde yüzde 77.3 oldu. Sekiz ayda hayli güçlü seyreden ithalatının alınan önlemlerle son iki aydır gerilediği görülüyor. Altın ithalatı ekimde, geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 36.6 azalarak 1 milyar 976 milyon dolara düştü. Buna rağmen altın ithalatının dış ticaret açığını artırıcı tesiri sürüyor.”
YILLIK 255 MİLYAR DOLAR
Ticaret Bakanlığı bilgi bültenine nazaran ocak-ekim devrinde ihracat yüzde 0.3 artışla 210 milyar dolara, ithalat yüzde 1.2 artışla 304 milyar dolara yükseldi. 10 aylık devirde dış ticaret açığı yüzde 3.2’lik artışla 94 milyar dolara ulaştı.
PARİTEDEN 2.4 MİLYAR DOLAR
Mustafa Gültepe geçen ay Türkiye’nin ünite ihracat pahasının 1.46 dolar olarak kayıtlara geçtiğini belirtti. Ünite ihracat pahasında geçen yıla nazaran yüzde 4’lük artış kaydedildiğini söyleyen Gültepe, “/dolar paritesindeki artış nisandan bu yana ihracatımıza müspet yansıyor. Geçen ay parite farkı ihracatımıza 643 milyon dolarlık katkı verdi. Böylelikle paritenin ihracatımıza katkısı 2.4 milyar dolara yükseldi. Yüksek enflasyon dünya genelinde tesirini sürdürüyor. Enflasyonu düşürmek için sıkı para siyaseti devam ediyor. Bu siyasetler doğal olarak ticareti de olumsuz etkiliyor. Bilhassa gelişmekte olan ülkelerde ekonomik aktivitenin pandemi öncesinin altında olduğu görülüyor” dedi.
‘CUMHURİYETE 365 MİLYAR DOLARLIK ARMAĞAN’
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri Mustafa Gültepe ekim ayı dış ticaret datalarını kıymetlendirdi. Tüm zorluklara karşın Cumhuriyet’in 100. yılında ülkeye 365 milyar dolarla tarihi bir ihracat rekoru armağan edeceklerini belirten Gültepe, şöyle devam etti:
“İhracata dallar özelinde baktığımızda bu ay 3 milyar 87 milyon dolarla otomotivi birinci sırada görüyoruz. Otomotivi 2.7 milyar dolarla kimya, 1.5 milyar dolarla hazır giysi, 1.4 milyar dolarla elektronik ve 1.3 milyar dolarla çelik dalı takip ediyor. Hububatta ise1 milyar 207 milyon dolarla en yüksek aylık ihracat gerçekleşti. Birtakım kesimlerde elde edilen muvaffakiyetler sayesinde toplam ihracatımız bu ay olumlu tarafa geçti. Lakin birtakım bölümlerimizde önemli kayıpların olduğunu vurgulamak isterim. Çelik kesiminde 10 ayın tamamında, hayvansal mamuller ve demir-demir dışı metaller dallarında 10 ayın 9’unda; hazırgiyim, dokumacılık, maden ve kimya bölümlerinde 10 ayın 8’inde düşüş yaşandığını görüyoruz. Bu dallarda ihracatın yaşadığı kaybın bir kısmı elbette global piyasalarla alakalı. Lakin bir kısmı da üretim kademelerindeki maliyet baskısının sonucu. İhracatçılarımızın fiyat tutturmakta yaşadığı sorun ülkemize kayıp olarak geri dönüyor. Şayet bu kayıplar yaşanmasaydı, ihracatımız çift rakamlı büyümeye devam ederdi.