‘Gerçekçi ve iddialı’… Merkez yıl sonu enflasyon kestirimini yüzde 58’e yükseltti, son yüzde 5’lik amaçtan vazgeçmedi
TÜRKİYE Cumhuriyet (TCMB) Lideri Hafize Gaye Erkan, yıl sonu enflasyon varsayımını yüzde 58 olarak açıkladı. 9 Haziran tarihinde Merkez Bankası Başkanlığı’na atanan Erkan dün birinci kere basın toplantısıyla kamuoyunun karşısına çıktı. Erkan, yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nu tanıtmak gayesiyle düzenlenen basın toplantısında 2023 yıl sonu enflasyon kestirimini yüzde 58’e yükselttiklerini, 2024 yıl sonu iddiasını yüzde 33’e güncellediklerini ve 2025 yıl sonunda da enflasyonun yüzde 15’e gerileyeceğini varsayım ettiklerini söyledi. Ekonomistler Merkez Bankası’nın yeni iddialarını gerçekçi bulurken, amaçları ise savlı buldu.
‘GIDA FİYATLARINI iddialara YANSITTIK’
Erkan’ın açıklaması doğrultusunda Merkez Bankası bu yıl için enflasyon kestirimini yüzde 22.3’ten yüzde 58’e, 2024 yıl sonu varsayımını yüzde 8.8’den yüzde 33’e yükseltmiş oldu. Merkez Bankası konuşmasında iddiaları ayrıntılandırırken besin fiyatlarındaki beklentilere dikkat çekti. Son periyotta kırmızı ette besbelli artışların gözlendiğini, zerzevat fiyatlarında da yüksek oranlı artışlar izlendiğini belirten Erkan, “Önümüzdeki periyotta besin fiyatları enflasyonunun 2023 yılını yüzde 61.5 düzeyinde; 2024 yılını ise yüzde 35 seviyesinde tamamlayacağı varsayımını varsayımlarımıza yansıttık” dedi.
Erkan yüzde 5’lik enflasyon maksadının değiştirilip değiştirilmeyeceğine yönelik bir soru üzerine ise amacı değiştirmeyeceklerini, gereken adımları gerektiği vakit bütünsel bir formda atacaklarını kaydetti. Merkez Bankası Lideri, orta vadede enflasyonda tek haneli seviyeyi göreceklerini de söyledi. Enflasyonda gelecek yıl tepeyi ne vakit ve hangi düzeyde görmeyi beklediklerinin sorulması üzerine ise Erkan, “Zirveyi 2024’ün ikinci çeyreğinde ve yüzde 60 civarında bekliyoruz” cevabını verdi.
TEMEL GAYE FİYAT İSTİKRARI
Erkan’ın verdiği bilgilere nazaran çalışmaların temel gayesi fiyat istikrarını sağlamak. Erkan bunu şöyle anlattı: “Enflasyonu kalıcı olarak düşürmek için nakdî sıkılaştırma sürecine başladık. Enflasyon görünümünde besbelli bir düzgünleşme sağlanana kadar, nakdî sıkılaştırmayı gerektiği vakitte ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendireceğiz. Enflasyonun ana eğilimine ait göstergeleri yakından takip ediyoruz. Fiyat istikrarı temel gayesi doğrultusunda tüm araçlarımızı kararlılıkla kullanmaya devam edeceğiz. Bu kapsamda, faiz artırımının yanı sıra, mali sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları aldık ve almaya devam edeceğiz.”
‘GEÇİŞ SÜRECİNDEYİZ’
Öngördükleri dezenflasyon ve istikrar devirleri öncesinde bir geçiş süreci yaşandığını söz eden Erkan, şöyle devam etti:
“Geçiş sürecinde piyasalar kendi içsel dinamiklerinde dengelenmektedir. kurunda gözlenen düzeltme ve mali disipline yönelik önlemlerin sonucunda enflasyon kısa vadede süreksiz bir yükseliş gösterecektir. Başka taraftan, bu süreçte 2024’te dezenflasyonun sürdürülebilir formda başlamasını sağlayacak tabanı dikkatle oluşturuyoruz. Faiz artırım kararlarımız, miktarsal ve seçici kredi sıkılaştırma kararlarımızın birikimli olumlu tesirlerinin bir kısmını 2023’ün sonunda ve bilhassa enflasyonun ana eğiliminde 2024 yılının ikinci çeyreğinde hissetmeye başlayacağız. Dezenflasyon süreci devrine girildiğinde, rölâtif fiyatlarda süreksiz düzeltmeler yerini kur istikrarı, uygunlaşan cari istikrar, mali disiplin, sermaye akımlarında kalıcı güçlenme ve artan rezervlere bırakacaktır. Kelam konusu gelişmeler sonucunda enflasyonun ana eğilimi ve beklentiler dengeli bir biçimde güzelleşmeye başlayacaktır. 2025 sonrasını ise istikrar devrinin başlangıcı olarak görüyoruz. Bu devirde enflasyondaki gerileme hızlanırken, öngörülebilirlik artacaktır.”
MERKEZ’İN KKM’Yİ YÖNETMESİ DAHA UYGUN
– Erkan, kur muhafazalı mevduat (KKM) hesaplarının Merkez Bankası’na devredilmesine yönelik olarak, “Zaten Hazine bütçesinde bu halde oynaklıkların olmaması lazım. Bütçenin öngörülebilir olması için bu gerekli. KKM’nin yönetilmesi, bütünsellik açısından daha uygundur” dedi. 200 liradan daha yüksek banknotun basılmasının gündemde olup olmadığına yönelik bir soruya da Erkan, “Daha yüksek banknot üstünde çalışmıyoruz. Maksadımız, enflasyonla mücadeledir” cevabını verdi.
HAZİNE PROTOKOLÜNÜ KULLANMIYORUZ
Erkan, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile MB ortasındaki kamu bankalarına döviz satma imkanı sağlayan protokolün durumunun sorulması üzerine, şu cevabı verdi: “Hazine protokolünü kullanmıyoruz. Merkez Bankası’nın kur istikrarı üzerinde de vazifesi vardır. Münasebetiyle bir kur düzeyi hedeflemiyoruz lakin kurdaki aşırılıklar görüldüğünde de müdahale, aşırılığı ve oynaklığı azaltmak hedefiyle Merkez Bankası’nın vazife tanımındadır. Hazine protokolü kullanmıyoruz lakin KKM’yle alakalı piyasayı oluşturmak bizdedir. Bunu da yaparken şeffaflığı vurguladık. Şeffaflık ismine direkt satışla bankalara yapıyoruz.” Rezervleri güçlendirmenin değerine değinen Erkan, rezervin son 1.5 ayda 15 milyar yükselmesinden şad olduklarını söyledi.
ATILACAK ADIMLAR ŞİMDİ BİTMEDİ
ERKAN, hem miktarsal sıkılaştırmayı hem de faiz artırımını kademeli halde devam ettirdiklerini belirterek, yeni atacakları adımlarda nakdî süreçte istikrarlı ve kademeli gittiklerini söyledi. Erkan, “Daha 1.5-2 aydır karşı karşıyayız. İncelemeler ve tesir tahlilleri değerli. Makro ihtiyati çerçevede piyasayı istikrara ulaştırabilmek için her attığımız adımın verisini almak çok kıymetli. Şayet bunu yapmayıp (normalleştik) deseydiniz, bu tesir tahlilleri pahalarını almadan, tesirlerini görmeseydik bu çok yanlış bir yaklaşım olurdu. Bizim bütüncül yaklaşımımız ve kademeli gidişimiz hem iktisat hem dengelerin oluşmasına fırsat verme hem de enflasyon ve başka tesirleri görme açısından çok doğru” diye konuştu.
İLK İMTİHANDA SAMİMİ YANITLAR
– 9 Haziran’da Merkez Bankası’nın birinci bayan lideri olarak atanan Hafize Gaye Erkan’ın birinci toplantısını herkes merakla bekliyordu. Hem piyasa hem de gazeteciler toplantıya ağır ilgi gösterdi.
– Daha evvelki toplantıların tersine salon bu kere doluydu. Piyasa uzmanlarının daha evvel çok ilgi göstermediği toplantı salonunda bu sefer neredeyse boş koltuk kalmadı.
– Enflasyona yönelik gerçekçi varsayımlarla kamuoyunun önüne çıkan Erkan, samimi cevaplarla toplantıda olumlu bir hava estirdi.
– Erkan’ın birinci basın toplantısına gazeteciler de büyük ilgi gösterdi. Merkez Bankası kökenli olmamasının bir handikap yaratıp yaratmayacağı, sorulara nasıl cevap vereceği, toplantıda nasıl bir tutum takınacağı ve birçok soru işareti vardı.
– Toplantı saati geldiğinde salona girdikten sonra kürsüde birinci dakikalarda heyecanlıydı Erkan. Lakin dakikalar geçtikten sonra rahatladı.
– Erkan’ın kendinden emin hali, politik soruları ustalıkla savuşturması olumlu karşılandı. Toplantı çıkışında genel izlenim ‘teknik açıdan güzel bir sunum yaptığı’ tarafındaydı.
– Erkan’ın toplantıdaki, “Merkez Bankası Lideri olarak benden hiçbir vakit, hiçbir siyasi açıklama almayacaksınız” kelamları dikkat çekti.
– Fiyat artışlarının sorulması üzerine ise Erkan, “Enflasyonla uğraş aslında benim burada olmamın nedeni. Devlete ve milletimize hizmet. Refaha bir ucundan da yardımcı olabilirsek ne hoş. Allah nasip edebilirse bunda da kararlıyız. Enflasyonla çaba olmazsa olmaz, yalnızca fiyat istikrarı değil, milletin refahı için de bu çalışmalar” karşılığını verdi.
– Merkez Bankası’nın bağımsızlığına yönelik soruyu ise Erkan, “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası külliyen bağımsız bir kurumdur. Atacağımız adımlar bilgi odaklı, şeffaf ve öngörülebilir bir halde olacaktır. Bunun aksi düşünülemez” biçiminde yanıtladı.
– Lider Erkan, konuşmasının son kısmında de yatırımcılarla toplantılara tekrar başlayacağı iletisi verdi. Bu da irtibata verdiği değerin göstergesiydi.