Elektrikli araçta küresel kaygı

Türkiye’yi Avrupa’nın en büyük batarya hücresi üretim merkezlerinden birisi yapacak Ankara’ya kurulması planlanan batarya fabrikası geçtiğimiz hafta iptal edildi. Güney Koreli LG Energy Solution, ABD’li Ford Motor Company ve Koç Holding iştirakindeki dev yatırım hayata geçirilseydi; Türkiye 2029 yılında tek fabrikadan yıllık 45 GWh kapasiteli batarya üreten değerli bir üs haline gelecekti. Lakin, LG Energy Solution’un Finans Müdürü Lee Chang-Sil’in üç hafta evvel yaptığı, “Küresel ekonomik belirsizlik nedeniyle gelecek yıl elektrikli araç talebi beklenenden daha düşük olabilir” açıklamasından kısa bir müddet sonra dev yatırımın iptal edildiği resmen duyuruldu.

MUSK: UYGUN FİYATLI HALE GETİRMELİYİZ

Sadece Lee Chang-Sil değil ABD, Avrupa ve Asya’daki araba üreticileri de zayıf elektrikli araç talebiyle ilgili seslerini yükseltmeye devam ediyor. Talebin yavaşlayacağı beklentilerinin ise iki kıymetli sebebi bulunuyor; düşürülemeyen elektrikli araç satın alma maliyetleri ve 2024’te global manada yüksek faiz ortamının sürecek olması. Agresif fiyat düşürme siyasetiyle elektrikli araç talebindeki daralmanın birinci sinyallerini veren Tesla’nın CEO’su Elon Musk’ın geçtiğimiz günlerde hususla ilgili yaptığı, “Çok sayıda insan maaştan maaşa geçiniyor ve çok fazla borçları var, kredi kartı borçları, ipotek borçları var. Araçlarımızı daha uygun fiyatlı hale getirmeliyiz” açıklamaları durumu özetledi.

HİSSELER DÜŞÜYOR

Benzer bir açıklama Alman üretici Mercedes-Benz’in CFO’su Harald Wilhelm’den geldi. Reuters’ta yer alana habere nazaran, elektrikli araç pazarının epey acımasız bir alan olduğunu belirten Wilhelm, “Agresif fiyat savaşları ve yüksek faiz oranları elektrikli araçları sürdürülmesi sıkıntı bir iş alanı haline getirdi. Tüketicilerin bu araçları benimseme oranı ise beklenende daha düşük” tabirlerini kullandı. Öte yandan, elektrikli araç talebindeki daralma beklentileri paylara de yansıdı. Bloomberg’e nazaran, elektrikli araç payları Temmuz 2023 prestijiyle tarafını negatife çevirdi. Tesla payları, ekim ortasından bu yana yüzde 14 düşerken, öbür büyük elektrikli araç teşebbüsleri Rivian ve Lucid’in payları yüzde 10’un üzerinde geriledi. S&P 500 Endeksi tıpkı periyotta yüzde 4.4 düştü.

LİTYUM FİYATLARI YÜZDE 67 DÜŞTÜ

Elektrikli araç talebinin yavaşlaması ve açıklanan beklentiler, bu araçların bataryalarında kullanılan lityum, kobalt üzere hammaddelerin fiyatlarının düşmesine de yol açıtor. O denli ki, lityum fiyatları bu sene kasım ayı prestijiyle yüzde 67 geriledi. Kobalt metal fiyatlarında ise yüzde 20 düşüş yaşandı. Elektrikli araçlar için dünyanın en büyük pil üreticisi olan Çinli CATL ise üçüncü çeyrek kârının, yavaşlayan talep ve sert rekabet nedeniyle geçen yılın başından bu yana en zayıf çeyreğini gördüğünü ve yalnızca yüzde 10.7 arttığını açıkladı.

DÜNYA DEVLERİ YATIRIMLARDA FRENE BASIYOR

Elektrikli araçlarda beklenen talep daralması sırf LG Energy Solution-Ford Motor Company-Koç Holding’in planladığı batarya yatırımını etkilemedi. Başta Tesla olmak üzere birçok dünya devi yatırım kararlarını askıya aldı yahut daha temkinli davranmaya başladı. İşte, elektrikli araçlar alanında iptal edilen yahut ertelenen yatırımlardan kimileri:

* Tesla CEO’su Elon Musk, Meksika’da kurmayı planladığı 1 milyar dolarlık yeni elektrikli araba fabrikasını ileri bir tarihe erteleyebileceğini açıkladı.

* General Motors ve Honda uygun fiyatlı elektrikli araçlar geliştirmek için yapacakları işbirliğini iptal etti. Japon şirket, “Yapılan araştırmalar ve tahliller sonucunda her iki taraf da geliştirme çalışmalarını sonlandırma kararı aldı” dedi.

* Ford, elektrikli araçlarla ilgili planladığı 15 milyar dolarlık yatırımın 12 milyar dolarını erteleyeceğini açıkladı. Şirket, Güney Koreli ortağı SK ON ile ABD’deki ikinci batarya fabrikasını da iptal ederken, Meksika’daki Mustang Mach-E üretimini de azaltacak.