Dünya ikinci çeşide odaklandı: Seçmene övgü… AB: Yüksek iştirak yeterli bir haber
Türkiye’deki kampanya sürecini ve seçim sonuçlarını çok yakından izleyen Avrupa Birliği’nden Türk halkının sandığa bağlılığına övgü geldi. Türkiye’nin kıymetli bir ortak olduğunu söyleyen AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, seçimlere yüksek iştirak seviyesinin sahiden yeterli bir haber olduğunu söyledi. AB Kurulu Lideri Charles Michel ile düzenlediği ortak basın toplantısında konuşan von der Leyen, “İyi bir haber zira Türk halkının demokratik haklarını kullanmaya, gidip oy vermeye bağlılığının ve demokratik kurumlara paha verdiğinin çok açık bir işareti. Bu büyük bir kazanım” dedi. Demokrasilerde seçim sürecinin değerine dikkat çeken Charles Michel de Türk vatandaşlarının övgüyü hak ettiğinin altını çizdi.
AB’DE ORAN DÜŞÜK
Türkiye’deki sandığa gitme oranı AB ülkelerinin büyük çoğunluğu açısından “erişilmesi sıkıntı bir hedef” olarak görülüyor. Bunun nedeni ise gerek Avrupa Parlamentosu’nun üyelerini belirlemek için yapılan gerekse ulusal seçimlere iştirak oranının Türkiye’yle karşılaştırıldığında epeyce düşük bir düzeyde kalması. 2019’da düzenlenen Avrupa seçimlerine iştirak oranı, 1994’ten bu yana belirlenen en yüksek düzey olmasına karşın, yüzde 50.6’da kalmıştı. Avrupa’da seçime iştirakin düşüklüğü bilhassa çok uçların ekmeğine yağ sürüyor.
İZLEMEYE DEVAM
AB, Türkiye’deki seçimlerin birinci cinsinin akabinde bağların geleceğine ait rastgele bir yorum yapmaktan kaçındı. Von der Leyen, seçimlerin hâlâ devam ettiğini belirterek, “Şimdi ikinci tipi görmemiz gerekiyor. Bununla ilgili açıklamaları da çok yakından takip ediyoruz. İkinci çeşidin ne getireceğini görmemiz gerekiyor” diye konuştu.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) üyesi ülkelerdeki seçimlere heyet göndermeyen AB’nin ikinci çeşitte da alanda yetkilileri olmayacak. AB, seçimlere ait sonuncu görüşünü, Türkiye’ye kalabalık bir heyet gönderen AGİT ve Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi’nin (AKPM) hazırlayacağı raporlardan yararlanarak oluşturacak. (Güven ÖZALP / BRÜKSEL)
ALMANYA: TÜRKLER DEMOKRASİYE BEDEL VERİYOR
Alman hükümeti de Türkiye’deki seçimlerde gerçekleşen yüksek iştiraki tebrik etti. Berlin’deki basın brifinginde değerlendirmelerde bulunan Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Andrea Sasse, “Seçime iştirak oranının yüksek olması, Türk vatandaşlarının demokratik standartlara çok kıymet verdiğini ve bunu kullandığını gösteriyor” sözlerini kullandı. Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Hebestreit de Türkiye’deki demokratik seçimleri memnuniyet verici bulduklarını söyledi.
ERDOĞAN’A ÖNDERLERDEN SEÇİM KUTLAMALARI
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak seçim başarısı nedeniyle tebrik etti. Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya nazaran, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, görüşmede seçim sonuçlarının Türk halkı için iyi olmasını diledi.
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar da toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Büyük bir olgunluk ve çok yüksek iştirakle gerçekleşen kritik seçimde TBMM’de çoğunluğu elde eden Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Cumhur İttifakı’na tebriklerimi iletirken, iki ülke ortasındaki iş birliği ve dayanışmanın her alanda ileri götürülmesi temennisini yineliyorum” sözlerini kullandı.
KREMLİN: TÜRKİYE OLGUN DEMOKRASİ
Türkiye’de evvelki gün yapılan seçimler hakkında Rusya’dan birinci resmi açıklama geldi. Günlük basın toplantısında seçimleri ve ABD’nin gelinen noktada Türkiye’nin iç işlerine karışıp karışmayacağı sorulan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Türkiye olgun demokrasiye sahip ülke. Orada rastgele ‘Maydan’ (Ukrayna tipi turuncu devrim) yaşanmaz ve Türkiye kendi egemenliğini savunabilecek seviyede. Türkiye’deki seçim sürecinin sonuna kadar şeffaf ve çoğulcu prensiplere bağlı noktalanacağına inanıyoruz” dedi.
YAKINDAN İZLİYORUZ
Türkiye’deki seçimleri yakından izlediklerini söyleyen Peskov, “Komşu ülkedeki seçim sürecini dikkatle takip ediyoruz. Rusya ile Türkiye ortasında gerçek karşılıklı çıkara dayalı kıymetli işbirliği alanları var. Güç, turizm ve ticaret ikili bağlantımızın temelini oluşturuyor. Türk halkının seçimine hürmet duyarak aramızdaki işbirliğinin devam etmesi temennisinde bulunuyoruz” dedi.(Nerdun HACIOĞLU)
BIDEN’DAN BİRİNCİ YORUM
ABD Lideri Joe Biden, Delaware’de bisiklete binerken basından Türkiye seçimlerine dair gelen soruya cevap verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile muhalefet ortasında bir uyuşmazlık olduğuna dair yorumlar olduğu söylenen Biden, “Öyle mi, bana şimdi sonuç verilmedi” karşılığını verdi. Biden, “Kim kazanırsa kazansın. Dünyanın o tarafında şu anda bu tartışma dışında aslında gereğince sorun var” diyerek yoluna devam etti.
YABANCI BASIN BU TÜRLÜ GÖRDÜ: TÜRKİYE’DE BİR BİRİNCİ YAŞANACAK
Türkiye’de evvelki gün gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri dünyanın da gündemindeydi. Birbirinden uzak coğrafyalardaki medya kuruluşları, 14 Mayıs seçimlerinin sonuçlarını yakından takip etti.
‘REFERANDUM GİBİYDİ’
– Amerikan CNN International, internet sitesinde “Türkiye’nin kritik seçimi 2’nci çeşide gidiyor” manşetini attı.
– New York Times gazetesi, 20 yıllık iktidarın akabinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçmeni ikna etmek için iki haftasının daha olduğuna işaret etti. Gazete, “Oylama birçok açıdan Türkiye’nin 20 yıldır başat siyasetçisi olan Erdoğan’ın performansına dair bir referandum niteliğindeydi” tabirini kullandı. Gazete ayrıyeten, Sinan Oğan’ın çok milliyetçi takipçilerinin ikinci tıpta Erdoğan’ı tercih edebileceklerini de öne sürdü.
– Wall Street Journal (WSJ) gazetesi tahlilinde Türkiye’nin gelecek vadeden bir global güç ve birebir vakitte hem Rusya hem de Ukrayna ile yakın ilgileri olan, NATO’nun kilit bir üyesi olarak oynadığı rol nedeniyle, seçim sonucunun geniş kapsamlı jeopolitik sonuçları olabileceğini vurguladı.
‘İSTANBUL BOŞALDI’
– İngiliz kamu yayıncısı BBC, “Çekişmeli bir yarışın akabinde Türkiye seçimde ikinci çeşide gidiyor” başlığını attı.
– Seçimler, The Guardian’ın internet sitesinde de canlı güncellemelerle takip edildi. Haberde, seçmenlerin rekor iştirakine değinildi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın balkon konuşmasındaki “Açık orta lideriz” kelamlarına yer verildi.
– 14 Mayıs seçimleri öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı eleştiren yayınlarla reaksiyon çeken The Economist, seçimlere ait paylaştığı haberde, ‘Ülkedeki muhalefetin hayal edebileceği en berbat sonuç’ sözleri kullanıldı.
– Daily Mail gazetesi, olağanda dolu olan İstanbul sokaklarının seçim takibi yapan insanların televizyonlara kilitlenmesi nedeniyle boşaldığını yazdı.
‘OĞAN BELİRLEYİCİ’
– Alman Der Spiegel mecmuası, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçimlerde beklenenden daha yeterli bir performans sergilediğini öne çıkarırken, birinci çeşitte Cet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı olan Sinan Oğan’ın dayanağının ikinci tıpta sonucu belirleyici bir güç olacağını belirtti.
– Die Welt gazetesi Erdoğan’ın ikinci çeşitte ruhsal üstünlüğü elinde bulundurduğunu belirtti.
‘İLK KERE İKİNCİ TUR’
– Fransa’nın Le Monde gazetesi, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ikinci çeşide işaret ederek, ‘Hiçbir aday yüzde 50’yi geçemedi; 100 yıllık ülke tarihindeki birinci defa yapılacak ikinci tıp seçimleri 28 Mayıs’ta’ denildi.
– Fransız Le Figaro da manşetten paylaştığı haberde, Kemal Kılıçdaroğlu’nun Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı geride bırakabilmesi için, çok sağcı aday Sinan Oğan’ın yüzde 5’lik oyuna gereksinimi olduğunu lakin bir ittifakın muhtemel olmadığını yazdı.
‘BÖLGE İÇİN ÖNEMLİ’
– Kathimerini gazetesi, manşetinde seçimlerin akabinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın liderliğinde ikinci cinse odaklandığını aktardı. Türkiye’deki seçimlerin tıpkı vakitte Rusya, Ortadoğu ve Batı ile kilit bağlantılarda Ankara’nın nasıl bir yol alacağını da şekillendireceği belirtildi.
‘MUHALEFET İÇİN ZOR’
– İsrail’in Jerusalem Post haber sitesi, Cumhurbaşkanı seçimlerine ait haberinde, “Sonuçlar, belirsizliğe yol açtı” değerlendirmesine yer verirken “Muhalefetin önünde yokuş üst bir gayret var” yorumunu yaptı.
‘DEPREMZEDENİN TERCİHİ’
– Katar merkezli Al Jazeera kanalı, AK Parti’nin güçlü olduğu, zelzele bölgelerinde tekrar dayanağın Cumhur İttifakı’ndan yana olduğunu belirtti.