Depremzedeler için sahnedeyiz

◊ “Kelepçe Kullanma Kılavuzu” oyununuzu geçen yıl seyirciyle buluşturdunuz. Artık de depremzedeler için tekrar sahnedesiniz…

Başak Daşman: Sezonun başında perde açtık. Fakat zelzeleyle birlikte herkes üzere biz de işimizi gücümüzü bırakıp bu olayla ilgilenmeye başladık. Birinci oyunumuzu yarın depremzedeler faydasına oynayacağız. Bilet satışının tamamı Uygunluk Melekleri Derneği’ne gidecek. Onlar da valilikle bir arada çalışıyor. O paralarla konteyner konutlar yapacaklar.

Hüseyin Avni Danyal: Toplam 18 oyun oynayacağız ve hepsinin geliri depremzedelere aktarılacak.

◊ Siz nasıl bir ortaya geldiniz?

Başak Daşman: Yapımcımız Almanya’da yaşıyor. Bir gün “Böyle bir metin var elimizde, Irmak Bahçeci yazmış” diyerek bana gönderdi. Okudum ve beğendim. ‘Hüseyin Avni beyefendiyle de anlaştım’ deyince direkt ‘O vakit geliyorum’ dedim. Kendisiyle daha evvel çalışmamıştım. Sonra toplandık, birebir başta olduğumuzu anladık.

Hüseyin Avni Danyal: Tiyatro Seyirlik isminde kendi tiyatrom vardı. Kendi kurduğum tiyatroda uzun müddettir de iş yapmıyordum. Metin bakıyordum. Bu oyun o ortada geldi önüme. Çok beğendim. Hatta “keşke benim elime geçseydi de kendi tiyatromda yapsaydım” diye düşünerek üzüldüm. O devir bir iki oyuncu ismi söylediler. “Partnerim kim olacaksa bilgim olsun” dedim. Bilhassa iki kişilik oyunlarda çok baş dengi olmayan, hayata birebir yerden bakmadığın beşerlerle çalışmak biraz sıkıntı olabiliyor. Zira birebir anda nefes alıp veriyorsun, birlikte yaşıyorsun, turneye gidiyorsun. Başak Hanım ile anlaşılınca kendi çapımda araştırdım. Başak’ı daha evvel izlememiştim. 3-4 güvendiğim dostumdan çok âlâ şeyler duydum. Söyledikleri de doğruymuş, şu anda pek keyifli çalışıyoruz. Frekans tuttu, onun için de düzgün oldu. Bu her vakit olabilen bir şey değil. İkimiz de şanslıyız.

◊ Birinci provanız nasıl geçti?

Başak Daşman: Hüseyin Abi’yi oyuncu olarak çok beğenirim. Lakin karakteri hakkında pek bir bilgim yoktu. Karakterinin oyunculuğundan da daha uygun olduğunu bile söyleyebilirim. Kendisini ben pek sevdim. Mizah başımız bile birbirine yakın. O yüzden gittiğimiz turnelerde de kuliste de eğleniyoruz. Bir sürü şey öğreniyorum ondan.

Felaketin büyüklüğü vakit geçtikçe ortaya çıkacak

◊ “İyileşmek için sahnedeyiz” diyorsunuz. Sizce bu afet bize neler öğretti?

Başak Daşman: İnsanlar ikiye ayrılır; düzgünler ve berbatlar. Bu çok netleşti. Bir sürü öbür hayat telaşı yüzünden bunu fark etmekten çekinen beşerler da sahiden ne olduğunu, insan dediğimiz yaratığın birbiriyle dayanışmak zorunda olduğunu gördü. Hepimizin hayatını teğe bir etkiledi. Anneme, kardeşime bir şey olmamış olabilir lakin en yakın arkadaşım ailesini kaybetti. Daima gittiğim bakkaldaki adam hayatındaki 11 kişiyi kaybetti. O denli kolay kolay iyileşemeyeceğiz lakin güzelleşmek için sanatın her disiplininde bir ortada olmamız gerek. İstanbul zelzelesiyle karşı karşıya kalırsak daha hazırlıklı olabilmek için uyandık. Dehşetli bir olay oldu lakin birbirimize o kadar uzaklaşmış olmadığımızı da gördük. Bu süreçte şu eksikliği de fark ettim; ilkyardım eğitimim yok.

Hüseyin Avni Danyal: Galiba bu sarsıntının Türkiye’ye en fazla öğrettiği, bir şeylere hazırlıksız yakalanmak, gereğince ciddiye almamışız, gereğince tedbirini almamışız. Bunda tek bir hatalı yok, hepimiz hatalıyız. Kimse üzerine düşeni gerektiği kadar yapmamış, bunu anladık. Konutumda bir zelzele çantası olmadığını bu sarsıntıda anladım. Biraz hafızamız zayıf bir ulusuz. 99 depremindeki o kadar acıdan, mevtten sonra güya hiçbir şey yokmuş üzere davranmışız. Çabuk unutuyoruz. Berbat bir şeyi hatırlamak istemiyoruz tahminen de. Sarsıntı olduğundan beri 1 ay oldu, garip bir his var bende. İçimde kocaman bir boşluk var. Felaketin büyüklüğü vakit geçtikçe ortaya çıkacak.

Sorumluluklardan kaçmamak hayatı güzelleştirir

◊ Oyunun kıssası nedir?

Başak Daşman: Oyun başladığında bir bayan sorgu odasında kelepçeli bir formda komiseri bekliyor. Bayanın kocası kayıp ve bayanın kocasını öldürdüğünden şüpheleniyorlar. Komiser bu itirafı almaya çalışıyor. Oyun temelde bunun üzerine heyeti. Lakin olayların altında öbür şeyler var. Temel olarak anlattığı şey şu: Rastgele bir suça, yanlış giden bir şeye şahit olduğunuzda reaksiyon verir misiniz, izler misiniz?

◊ Bu soruyu kendinize sorduğunuzda yanıtınız ne oluyor?

Başak Daşman: Bir kabahati işlemek bir sürü sebepten olabilir. Hatta tesadüfen onun içine de düşebilirsiniz. Balkonun kenarına koyduğun bir saksı aşağı düşüp birinin vefatına neden olabilir, bu da cürümdür. Ancak bakıldığında şiddetle işlenmiş bir şey değildir. Bir hatası işleyip kendini savunmak bana makul geliyor. Ancak görüp hiçbir şey yapmayıp uyumak daha garip bir durum. Ben kendi kendimi yer bitiririm.

Hüseyin Avni Danyal: Bir toplulukla yaşıyorsunuz. Zati bir omurganız, bir hayata bakışınız varsa sorumluluk almaktan, insanlara dokunmaktan vazgeçemezsiniz. Ve bu türlü fakat insani bedeller artar, düzgünleşir, güzelleşir. Daima yardımla, dayanakla. Sorumluluklardan kaçmamak hayatı biraz daha güzelleştirecek bir şey.

Öğlen babamı defnettim
akşam oyun oynadım

◊ Rol aldığınız diziler de devam ediyor. Felaketin akabinde işe odaklanmak güç oldu değil mi?

Başak Daşman: TV dizisinin yanında dijital platforma çekilen “Dünyayı Değiştiren Ayten” isimli güldürü dizisinde rol aldım. Bu felaket olunca 10 gün orta verdik setlere. Geri döndüğümüzde ise garipti. 1 saat ortamızda konuştuk. Nasıl güldürü oynayacağız? Biraz kıvrak zeka işidir güldürü. Başın süratli bir formda çalışması gerekiyor. Lakin bizde o denli bir baş yok ki o anda. Bir halde birbirimize güç verdik lakin zordu. Reji asistanımız mesela ailesinin yarısını kaybetti. Son gördüğümde cıvıl cıvıl bir insandı, sarsıntı felaketinden sonra bir geldi öbür biri.

Hüseyin Avni Danyal: Eşim Osmaniyeli. Eşimin ailesinden kayıplarımız var. Sette birlikte çalıştığım Uğur Aslan’ın 11 akrabası ömrünü yitirdi. O denli olunca “ne yapıyorum” diye düşünüyor insan. Sabah zelzele oldu, sonraki gün setteydik. Ne olduğu tam bilinmiyordu. 2-3 saat çalıştıktan sonra seti bıraktık. Aslında öğlenden sonra da işin vahameti ortaya çıktı. Garip bir mesleğimiz var. Bazen çok şanslı hissediyorum bazen de kahrediyorum. Mesela öğlenden sonra babamı gömdüm, akşam gittim oyun oynadım.

Tiyatro ve sinema sanatsal telaş içerir

◊ Tiyatro, sinema, dizi… Yıllardır bu bölümde birçok işe imza atmış iki isim olarak bu üçlünün hayatınızdaki yerini nasıl isimlendirirsiniz?

Hüseyin Avni Danyal: Televizyon ticaret, tiyatro sanat, sinema sanat. Dünya literatüründe de televizyon “sanat” diye geçmez. Sinema 8’inci sanattır, televizyon haftalık tüketilecek bir iştir. Tiyatro ve sinema sanatsal korku içerir.