‘Çift bilek’ akımıyla ciro katlanacak

Son yıllarda küresel saat kesiminin en kıymetli gündem unsuru dijitalleşme. ‘Akıllı saat klâsik saati öldürür mü’ ise bölümün en büyük soru işaretiydi. Türkiye’de Armani, Guess, Calvin Klein üzere kıymetli moda markalarının distribütörlüğünü yapan Saat ve Saat’in idare heyeti lideri Ramazan Kaya’nın verdiği bilgilere nazaran araştırmalar ve satış sayıları insanların hala akıllı saatle birlikte klasik saati de satın almayı tercih ettiğini gösteriyor. Son yıllarda İlgiliz kraliyet ailesiyle başlayan ve dünyanın tanınan figürleriyle devam eden ‘double wristing – çift bilek’ akımının pazarda doping tesiri yarattığını söyleyen Kaya, bir bileğe dijital, öbür bileğe klasik saat takma eğiliminin Türkiye’de de yükselişe geçtiğini belirtti. Kaya, Saat ve Saat olarak dijital saatte de kendi markaları FitWatch’ı çıkardıklarını, ‘çift bilek’ akımıyla bu yıl ciroyu katlayacaklarını söyledi.

Pandeminin akabinde 2022 perakende bölümünün satış rekorları kırdığı bir yıl oldu. Bu sene ise birinci yarıda sarsıntı, seçim üzere dalı zorlayan pek çok olay yaşadık. Saat ve Saat’te işler nasıldı?

Çok hoş bir 2022 geçirdik. Bizde hem adetsel hem cirosal büyüme var. Yeni markalarımız geldi, yeni mağazalar açtık. Portföyümüze altı mağaza, dört yeni marka ekledik. Natürel büyümemizde bu yatırımların da büyük katkısı oldu. Perakende dalından hangi arkadaşımla konuştuysam hepsinden emsal yorumlar aldım. Hatta birtakım arkadaşlarım tüm vakitlerin en âlâ yılını geçirdiklerini söylediler. 2023’e de çok âlâ başladık. Olağan ki zelzelenin tesirlerini yaşadık, sarsıntı bölgesinde satışlar yüzde 50 düştü. Lakin daha sonra bu düşüşü telafi ettik. Birinci yarı çok çok yeterli geçti. Perakende kesiminde bir kişiyi duymadım ki ‘İşler yeterli değildi’ desin. Yalnızca geçen hafta ’nın Kredi kartı nakit avans kararıyla birlikte piyasada negatif bir tesir oldu. Yüzde 30’luk bir satış kaybı yaşadık. Lakin karar geri alınınca durum toparlandı.

GEÇİM KÜLFETİNİ ANLAMAKTA ZORLANIYORUM

* Bu harcama eğilimindeki artış neden kaynaklandı sizce?

İnsanlar para harcıyorlar, demek ki paraları var. ‘Ülkede kriz var’ deniliyor, geçim kasvetinden bahsediliyor lakin bugün baktığım vakit kendi bölümümüzde de genel olarak perakende de bütün arkadaşların işi âlâ. Münasebetiyle ben bu ‘geçim derdi yaşama konusunu’ anlamakta biraz zorluk çekiyorum. Bu mallar kime satılıyor… Kesinlikle ki birtakım kahırlar yaşanıyordur fakat sayılar ya da sosyolojik durum bunu göstermiyor. Avrupa’dan da burada ayrışıyoruz bence. Mesela Almanya’da üst gelir kümesinde büyüme var lakin orta direğin kaybolduğunu söylüyorlar. Türkiye’de ise alt küme markalar, orta küme markalar, üst küme markalar hepsi iş yapıyor. Geçenlerde yurtdışından konuklarım geldi, ‘Türkiye’nin performansı Avrupa’dan daha iyi’ diyorlar. Markaların yüzde 100’ün üzerinde büyüme maksatları var.

* Bu durumda yılın geri kalanına dair beklentileriniz olumlu. Büyüme amaçlarınızı anlatır mısınız?

Bir defa turist dönemi açılıyor. Ne olursa olsun turist gelecek. EYT’liler maaşlarını almaya başladı. Tekrar maaş artışları bekleniyor. Kaideler ne olursa olsun dramatik bir düşüş beklemiyoruz. Hava bozarsa diye kışlık kıyafetlerimizi de kenarda tutuyoruz lakin genel olarak iyimseriz ve gayemiz bu yılı yüzde 110 büyüme ile tamamlamak.

* Toplam satış içinde turistlerin hissesi ne kadar oldu?

Bizde yüzde 15- 20 civarlarında. Ancak mesela İstinye Park’ta bu oran daha yüksektir, orada dönemsel olarak bazen yüzde 40’ları bulabilir.

İTHALATTA ‘KIYMETLİ’ DÜŞÜŞ

* 2022’de Türkiye’nin saat ithalatında düşüş görünüyor. Bu neden kaynaklandı pekala?

Evet yüzde 50 civarında bir düşüş var. Lakin burada bu düşüş aslında çok değerli bir düşüş, sağlıklı bir düşüş. Zira gümrüğe gelen eserlerin kalite denetimi o kadar dikkatle ve o kadar sıkı yapıldı ki artık o kanserojenli unsur içeren eserlerin ithalatı engellendi. Bir de Türkiye’de montaj yapılmaya başlandı. Birtakım şirketler modülleri yurtdışından getirip burada montaj yapmaya başladılar. Bu da sayıları düşürdü.

UZAKDOĞU’DA ÜRETİP DÜNYAYA SATACAĞIZ

* Son devirde saat dalının gündeminde ne var?

Son yıllarda bizim bölümümüzde en değerli bahislerden biri akıllı saatler. Son beş yıldır kesim bunu konuşuyor. ‘Akıllı saatler ne kadar büyüyecek? Klasik saatler ne olacak? Klasik pazarda dramatik bir düşüş yaşanacak mı?’ Amerika’da ve gelişmiş ülkelerde yapılan araştırmalara nazaran klâsik saatlerde bir düşüş olmayacak. Evet akıllı saatler büyümeye devam edecek. Lakin akıllı saatler yavaş yavaş daha çok spor yaparken kullanılan saat olmaya yanlışsız gidiyor. Bir de akıllı saate ahenk sağlamış beşerler artık çift saat takmaya başladılar. Dünyada bu türlü bir akım da başladı. Bir saati aksesuar olarak statü gereği takıyorlar. Zira saat tamamlayıcı bir aksesuar. Ve beşerler bu aksesuardan vazgeçmek istemiyorlar. Öbür bileğe de akıllı saati. Açıkçası dijitalin klasik saati öldürmeyeceği bilgisi saat dalını önemli manada rahatlattı.

* Sizin de akıllı saat planınız vardı…

Evet Uzak Doğu’da bu bahiste çok yeterli, dünyanın değerli markalarına iş yapan bir fabrikayla birlikte bir akıllı saat geliştirdik. Ve dijital kol saatimiz FitWatch’ı satışa sunduk. Onunla uyumlu çalışan kulaklık da yaptık. Bununla alakalı ihracatımız da başladı yavaş yavaş. Performansımız da çok yeterli. Hedefimiz dünyada kendi kategorisinde kelam sahibi olabilecek bir marka yaratmak. Bunun için de ne kadar yatırım yapmamız gerekiyorsa yapacağız. Vakit içerisinde hayalimiz, dijital saatimizin Saat ve Saat’in yaptığı cironun dörtte birini yakalar hale gelmesi.

BİR BU KADAR DA DIŞ PAZARDA BÜYÜRÜZ

* Pekala uzun vadeli amaçlarınız nasıl?

Yurtdışı operasyonlarımız istediğimiz doğrultuda giderse, oradan ek bir tane daha Saat ve Saat çıkartmak istiyoruz. Biz artık mağaza olarak yalnızca Makedonya’da varız lakin distribütörlükler vasıtasıyla Balkanlar’da, Rusya’da ve Ortadoğu’da da bulunuyoruz. Lakin US Polo markamız ve akıllı saatimiz FitWatch’la yavaş yavaş dünya pazarında da var olmaya başlayacağız.

2. ELDE FİYATIN YÜZDE 30 ALTINA ANLIK ALICI VAR

* İtalyanlardan satın alıp yerlileştirdiğiniz Welder’de işler nasıl gidiyor. Toplam satışınız içinde nasıl bir hisseye ulaştı Welder’in yeri?

Welder bizim göz ışığımız diyebilirim. Türk halkı Welder’i çok sahiplendi. Ve markamız çok süratli büyüyor. Cirosu bizim toplam satışımız içinde yüzde 8’e ulaştı. Welder’in en güçlü kaslarından bir tanesi indirim yapmaması. Yani tüketici burada kendisini çok inançta hissediyor. Zira çok uygun bir ikinci el piyasası oluştu. Takmaktan sıkıldığınızda çabucak aldığınız fiyatın yüzde 30 altına alıcı buluyorsunuz.

OVAL KASA ALTIN RENGİ

* Saatte yeni trenler neler?

Geçen sene kare saatler vardı. Artık modeller elipse kaydı. Fıçı kasa dediğimiz oval kasa moda olmaya başladı. Son birkaç yıldır renkli kadranlı saatler ön plana çıkmaya başladı. Daha cüretkâr saatler üretiliyor. Taşlı saatler tekrar devam ediyor. Bir de sarı saat hayatımıza geri dönmeye başladı. Pembe modasıyla, altın rengi saatler bir mühlet düşüşe geçmişti. Fakat artık tekrar revaçta

REKORU BABALAR GÜNÜ’NDE KIRACAĞIZ

* Babalar Günü yaklaşıyor. Özel günlerde satışlarınız artıyor mu?

Özel günlerde olağan günlere nazaran yaklaşık yüzde 30-40 civarında daha fazla iş yapıyoruz. Bizde genelde en büyük satış Sevgililer Günü’nde oluyor. Sevgililer Günü’nü, Anneler Günü ve sonra da Babalar Günü takip ediyor. Gerisinden da yılbaşı geliyor. Bu özel günler bizim için çok değerli ancak buna son yıllarda bir de Bekarlar Günü’nün kutlandığı 11’inci ay eklendi. Lakin bu sene kendi rekorumuzu Babalar Günü’nde kırmayı planlıyoruz.

* Türkiye’deki pazar hisseniz yüzde kaçlarda şu anda?

Yaptığımız araştırmalara nazaran Türkiye saat kesiminde bilinirliliğimiz yüzde 85-90. Kendi alanımızda, moda markaları pazarına baktığımızda pazar hissemiz yüzde 70’in üzerinde. Lakin genel saat kesimine baktığımız vakit yüzde 15’ler civarındayızdır.

SAATE BAKIP KİŞİLİK TAHLİLİ YAPARIM

* Biriyle tanıştığınızda çabucak saatine bakar mısınız? Kişiliğine dair ipuçları verir mi kişinin taktığı saat?

Evet bakarım. Olağan saatine baktığınızda küçük bir fikriniz olabilir karşınızdaki şahsa dair. Mesela bir Diesel saat takıyorsa biraz daha spora yatkın biridir. Ne bileyim ince klasik bir Armani takıyorsa daha minimalist, daha klasiktir. Welder tekıyorsa dinamik ve renkli bir kişiliğe sahiptir, Rolex takıyorsa da ‘paralı bir abi’ diyoruz.

HIZ TUTKUMU YARIŞLARLA TATMİN EDİYORUM

Alman disipliniyle çalışan bir adam değilim. ‘Sabah şu saatte uyanmam gerekiyor. Bu saatte ofiste olmam gerekiyor’ diye kendimi şartlandırmam. Zira anı kaçırmak istemiyorum.

* Kendimi işin önünde tutuyorum. Lakin öteki taraftan da katiyen işimi çok seviyorum.

* Sabahları Tarabya’da kıyıda dört kilometre yürüyüş yapıyorum. Akşam iş çıkışı da sporumu yapıyorum. Spor salonunda hocayla çalışıyorum.

* Kahvaltı benim olmazsa olmazım. Sağlam bir kahvaltı yapmadan güne başlayamam.

* Kayak yapmayı severim.

* Çocukluğumdan beri otomobillere meraklıyım, otomobil kullanmam da biraz agresifti. Bunu profesyonel platformda tatmin edeyim dedim. 2001 yılından bu yana yarışıyorum. Otomobil yarışı benim için bir tutku. Derecelerim de var. Meskende bir simülasyon odam var, akşamları da simülasyonla idmanlar yapıyorum.

RAMAZAN KAYA KİMDİR

Ben 1969 doğumlu Ramazan Kaya, 1982’de şimdi 13 yaşındayken, ilkokulu bitirip ticarete atıldı. Tahtakale’de İsviçre markalı saatleri alıp orta toptancılara satan dayıları Yaşar Dönmez ve Nurullah Dönmez’in yanında işe başlayan Ramazan Kaya, 1994’e onlarla toptan saat işini sürdürdü. Lisan eğitimi için bir müddet Londra’ya giden Kaya’nın Saat ve Saat’i kurması ise Adidas markalı saatlerin Türkiye distribütörlüğünü almasıyla başladı. Yıllar içinde farklı marka distribütörlükleri alarak ve mağazalaşarak büyüyen şirket, 2016 yılında İtalyan saat markası Welder’i bünyesine kattı.