Buğdayda stok değil sıcaklık sorun
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Putin, Tahıl Koridoru gündemiyle bugün Rusya’nın Soçi kentinde bir ortaya gelecek. Dünyanın gündemindeki mutabakata ait yapılacak görüşme öncesi değerlendirmede bulunan Milletlerarası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Lideri Eren Günhan Ulusoy, Türkiye’nin bu yılsonuna kadar buğday külfeti çekmeyeceğini belirtti. Tahıl Koridoru’nun kapanmasının akabinde Rusya’nın Karadeniz’den çıkacak tahıl oranı sahipliğinin de yüzde 60’lardan yüzde 80’lere çıktığını söyleyen ve “Tahıl piyasasında TMO’nun kasası dolu” diyen Ulusoy, bu sene sorun yaşanmasa da yüksek sıcaklıklar nedeniyle gelecek yıl mahsulde sorun yaşanabileceğine dikkat çekti. Analistler ise uzun müddettir düşüş trendindeki buğday fiyatlarına ait, “Rusya’nın muahededen çekilmesine karşın hala arz devam ediyor. Fiyatlarda üst taraflı bir hareket şimdilik güç görünüyor” değerlendirmesini yaptı.
RUSYA’NIN BUĞDAY İHRACATI ARTIYOR
Ulusoy, Rusya’nın Tahıl Koridoru’nun bitişinden kârlı çıktığını söyledi ve kelamlarını şöyle sürdürdü: “Rusya 1 Temmuz 2022-30 Haziran 2023 ortasında 46 milyon ton buğday ihracatıyla rekor tahıl ihracatı gerçekleştirdi. 2023 beklentisi de 47.5 milyon ton. Temmuz ayında geçen yıl 2.9 milyon ton ihracat gerçekleştirmişken buğdayda, bu yıl temmuz ayında 4.5 milyon ton, tüm tahıl eserlerinde 5.1 milyon ton ihracat gerçekleştirdi. Rusya’dan 47 milyon ton, Ukrayna’dan 11 milyon ton buğday ithal ediyoruz. Türkiye Rusya için liste başı. Rusya’nın limanlarıyla ilgili de bir sorun görünmediği için buğdayda bir sorun yaşamayı beklemiyoruz.”
SICAKLIK GELECEK YIL İÇİN SORUN
“Tarımın yapısal sorunları her vakit var. İhracata yönelik bir üretim anlayışı tarım için fırsat olacaktır” diyen Ulusoy, TMO’nun tahıl alımının 10 milyon tonu geçtiğini ve alımın da sürdüğünü belirterek, “Buğdayda 21 milyon ton rekolte bekliyoruz. En son bu oranı 2015’te görmüştük. Bu kadar düzgününü kimse beklemiyordu. TMO, çiftçiyi de koruyan bir fiyat verdi. TMO’nun elinde de tarihi bir stok var. Münasebetiyle ilerleyen aylarda Türkiye kendisi için bir güvenlik rezervi oluşturdu. Tahıl piyasasında TMO’nun kasası dolu” dedi. Sıcaklıkların tesirinin bu yıl olmasa da gelecek yıl görülebileceğine dikkat çeken Ulusoy, “Dünyanın gündeminde Tahıl Koridoru dışında çok sıcaklar da var. Şubat-mayıs devrinde yağış aldık, sıcaklar haziranda geldi. Buğday tam tabiriyle ucuz kurtuldu. O periyodu atlattı. Şu an toprağın rutubeti zayıflıyor. Önümüzdeki yıl ekilecek mahsullerle ilgili şu anki sıcaklık sorun” değerlendirmesini yaptı.
‘FİYATLARDA ÜST İSTİKAMET SIKINTI GÖRÜNÜYOR’
Piyasaları Uzmanı Zafer Ergezen ise buğday arzının yüksek seyrettiğini belirtti ve “İklim değişikliği ve savaşa karşın buğday arzına yönelik tasalar çok fazla değil. Rusya muahededen çekildi lakin arz devam ediyor. Fiyatlarda üst istikametli bir hareket şimdilik güç görünüyor. Fiyatlardaki düşüşün nedeni, üretim ve stok beklentilerinin yüksek seyretmesi ve savaşa karşın buğday arzının sürmesi. Fed’in faiz artırımlarına devam ediyor olması endeksini yükseltti. ama asıl yükselten Fed’in şahin açıklamalarıydı. Bundan sonra en berbatın görüldüğü beklentisi oluşacaktır ve fiyatlarda artık resesyondan çıkış tesirlerini görmeye başlayacağız. Ancak birinci tesir endüstriyel emtiada ve pamuk üzere eserlerde olabilir, buğday üzerindeki tesiri nispeten düşük olacaktır” dedi.
RUSYA’NIN GÖZÜ UKRAYNA’NIN ALICILARINDA
Ukraynalı tarım danışmanlık şirketi UkrAgroConsult, mutabakatın askıya alınmasının akabinde birinci 2 günde buğday ve mısırda fiyatların yüzde 8-10 düzeyinde arttığını hatırlatarak, “Ukrayna global besin güvenliğinde kıymetli bir rol oynamaya devam ediyor. Tahıl tedarikindeki kısıtlamaların önümüzdeki periyotta daha yüksek fiyatlara yol açacağını düşünüyoruz. Brezilya’da yüksek oranlardaki hasat, Ukrayna mısırındaki düşüşü kısmen telafi edecek lakin bu, Asya ülkeleri için geçerli. Ukrayna’nın buğday arzındaki azalma, yüksek stoku olan ve bu yılki hasat için beklentisi yüksek olan Rusya’nın işine yarıyor. Rusya, indirim yaparak Ukrayna tahılının klâsik alıcılarını uzaklaştırmak için her türlü çabayı gösterecek” açıklamasını yaptı.