Avrupa’nın tehlikeli gaz kumarı: ‘Batı’nın diğer devası yok’
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Batı’nın uyguladığı yaptırımlara yanıt olarak kıtaya giden gaz akışını neredeyse durdurması geçtiğimiz kış Avrupa ülkelerini son yılların en büyük güç krizi ile karşı karşıya getirdi.
GAZ FİYATLARI YİNE YÜKSELİŞE GEÇTİ
Katı kısıtlamalar ve kesintilerle kışı atlatan Avrupa’da yaz aylarının sona ermesi ile güç arzı telaşları yine başladı.
Alman güç şirketi E.ON Üst Yöneticisi Leonhard Birnbaum’un Rusya’dan doğal gaz ithalatının süratle düştüğünü ve güç piyasalarındaki fiyatların yakın gelecekte yükseleceğine dair ihtarının akabinde Avrupa’da gaz fiyatları tekrar yükselişe geçti.
AVRUPA’YA ŞAŞIRTAN TEKLİF
Pandemi ile patlak veren arz-talep dengesizliği ve Ukrayna savaşı sonrası yaşanan tedarik kısıtlamaları geçtiğimiz kış Avrupa’da gaz fiyatlarının rekor düzeye yükselmesine neden olmuştu.
Barış masasının hala uzak bir ihtimal olarak görüldüğü Ukrayna savaşında çatışmalar 18 aydır devam ediyor.
Avrupa geçtiğimiz kış halkı bunaltan kesinti ve tasarruf tedbirlerinden daha kalıcı bir tahlil ararken, savaşın bir başka tarafı Ukrayna şaşırtan bir teklifte bulundu.
“UKRAYNA AVRUPA’NIN GÜÇ MERKEZİ OLABİLİR”
Ukrayna’nın en büyük petrol ve gaz şirketi Naftogaz’ın CEO’su Oleksiy Chernyshov, Avrupa’nın gazının Ukrayna’da depolaması teklifinde bulundu. Çatışmalara karşın Ukrayna’nın Avrupa’nın güç merkezi olabileceğini belirten Chernyshov “Kullandığımız altyapının yer altında olduğunun altını çizmek isterim” dedi.
Chernyshov’un açıklamalarına nazaran, Naftogaz Almanya, İsviçre ve Romanya üzere AB ülkelerinden 21 tedarikçi için gaz depoluyor.31 milyar metreküp gaz depolama kapasitesine sahip olan işletme bunun yaklaşık üçte birini Avrupalı şirketlere sunuyor.
DİKKAT ÇEKEN TAHLİL: BATI’NIN ÖBÜR DERMANI YOK
İngiliz Telegraph gazetesi Ukrayna’da gelen teklifin başta kulağa çok beğenilen gelmese de Naftogaz’ın bariz risklere karşın giderek daha alımlı göründüğünü yazdı ve “Batı’nın Ukrayna’ya güvenmekten öbür seçeneği yok” tabirini kullandı.
Düşünce kuruluşu Bruegel’den Ben McWilliamsise gazeteye yaptığı açıklamada Ukrayna’nın değerli bir depolama kapasitesine sahip olduğunu vurgularken Ukrayna’ya yönelen yabancı şirketlerin risk aldığı gerçeğini saklamadı.
ŞİMDİLİK GAYE ALINMADI LAKİN RUSYA’NIN TAARRUZ EĞİLİMİ VAR
Ülkenin gaz depolama alanlarının büyük bir kısmı, Ukrayna’nın batısında, Polonya sonuna yakın, cephe çizgilerinden uzakta, yerin 3000 metre altında bulunuyor.
Chernyshov ülkenin bu kısmının daha az maksat alındığını söylese de bu bir gün amaç olmayacağı manasına gelmiyor.
Kuzey Akım boru sınırına, Khakhova barajına ve tahıl rezervlerine yönelik kuşkulu Rus akınları, Kremlin’in kritik altyapıyı gaye alma kapasitesine ve eğilimine sahip olduğunu gösteriyor.
Küresel Güç Siyaseti Merkezi’nden Akos Losz da mevzuya ait açıklamasında “Rusya şimdiye kadar gaz ihracat altyapısını maksat almaktan kaçındı lakin savaşta her şey belirsiz” tabirlerini kullandı.
ENERJİ PİYASASI BIÇAK SIRTINDA
Enerji piyasası Avrupa’da bıçak sırtında seyretmeye devam ediyor. Bir müddettir daha sakin seyreden fiyatlara karşın, Avrupa gazı Çarşambagünü savaşın başlangıcından bu yana en büyük günlük sıçramayı kaydetti.
Avustralya’daki doğal gaz tesislerinde yaşanan grevlerin tetiklediği bu durum, piyasaların rastgele bir arz tehdidi karşısında ne kadar huzursuz olduğunun altını çiziyor.
AVRUPA’YA CAN SİMİDİ OLABİLİR
Telegraph gazetesi her şeye karşın Avupa’nın Ukrayna’da doğalgaz depolamasının hesaplanmış bir risk olduğunu vurgulayarak “Teklif edilen on milyar metreküplük gaz deposu, şiddetli bir kış boyunca can simidi olabilir ve rezervlerini %10 oranında arttırabilir.” tabirlerini kullandı.
Doğalgazın Ukrayna’da depolanması, Polonya, Macaristan, Slovakya ya da Moldova’daki şirketlerin yaz aylarında fiyatlar daha düşükken gaz satın alıp depolamalarına, kışın talep yüksek olduğunda geri alıp kullanmalarına imkan sağlıyor.